S/N

My photo
Vlersimet dhe falenderimet tona per ju qe na ndiqeni nuk mungojn kurre! https://www.facebook.com/MediaLaim/

Monday, March 7, 2022

Mihail Shishkin (shkrimtar rus që jeton në Zvicër):

 


Mihail Shishkin (shkrimtar rus që jeton në Zvicër):


"Kjo luftë nuk filloi tash, po në vitin 2014. Bota perëndimore nuk donte ta kuptonte, por shtirej se nuk po ndodhte asgjë tmerruese. Gjithë këta vite u mundova, në paraqitjet dhe publikimet e mija, t’ua shpjegoj njerëzve se kush është Putini, por n


uk arrita. E qe, tash ai vet tregoi se kush është.

Unë jam rus. Putini përbindshëm po kryen krime në emër të kombit tim, të shtetit tim, dhe në emër tim personal. Putini nuk e pëfaqëson Rusinë. Rusia po ndjen dhembje dhe turp. Në emër të Rusisë sime dhe të kombit tim, kërkoj falje nga ukrainasit. Dhe e kam të qartë se ajo që po bëhet atje nuk mund të ketë të falur.

Pas çdo botimi të artikujve të mij në shtypin zviceran, në redaksi vinin, nga ambasada e Rusisë në Bern, letra plot pezëm. Tani ka heshtje. Ndoshta atje po i bëjnë gati valixhet ose po përpilojnë kërkesa për azil politik.

Un dëshiroj të kthehem në Rusi. Por në cilën Rusi? Kthimi në Rusi të Putinit nuk është i mundur, për shkak të kutërbimit tepër të fortë të çizmes policore. Do t’isha kthyer në vendin tim të cilin e pëshkrova në letrën time të hapur kur refuzova ta përfaqësoj Rusinë e Putinit nëpër panaire ndërkombëtarë të librit, qysh në vitin 2013, pra para aneksimit të Kërëmit dhe para fillimit të kësaj lufte kundër Ukrainës:

«Un dua, dhe do ta përfaqësoj një Rusi tjetër, një vend të çliruar nga njerëzit e vetshpallur, me strukturë shtetërore që e mbron, jo të drejtën për korrupt, po të drejtën e individit, në një vend me mjete të lirë të informimit të masave, zgjedhje të lira, njerëz të lirë».

Hapësira e të shprehurit të lirë në Rusi qysh me heret ishte cunguar gjer në suaza të internetit por tani atje vepron cenzura ushtarake. Qeveria njohton se çdo prononcim kritik që i drejtohet Rusisë dhe ushtrisë së saj do të konsiderohet tradhëti dhe do të gjykohet sipas ligjeve të gjendjes së luftës.

Ç’mund të bëjë shkrimtari? Vetëm atë që di ta bëjë: të flasë qartë. Heshtja paraqet përkrahje të agresorit. Në shekullin e XIX, kryengritësit polakë u ngritën kundër carizmit me parullën «për lirinë tonë dhe tuaj». E tash ukrainasit po i kundërvehen armatës së Putinit për liri tuaj dhe tonë. Ata s’po e mbrojnë vetëm dignitetin e tyre njerëzor, po të njerëzimit të tërë. Ukraina tani po na i mbron lirinë dhe dignitetin. Ne duhet t’i ndihmojmë aq sa të jetë e mundur.

Krimi i regjimit qëndron edhe në ate që hija e keqe po i bie tërë shtetit. Tash Rusia nuk i sjellë më ndërmend letërsinë e muzikën, po bombat që u hedhen fëmijve. Krimi i Putinit qëndron në helmimin e njerëzve me urrejtje. Putini do të zhduket por dhembja dhe urrejtja do të rëndojnë shpirtëra për një kohë shum të gjatë. Dhe vetëm arti, letërsia, e kultura mund të ndihmojnë që të përballohet kjo traumë. Jetës së poshtër e të pavlerë të diktatorit, heret ose vonë i vjen fundi, kurse kultura vazhdon — kështu ka qenë gjithmonë, dhe kështu do të jetë edhe pas Putinit. Letërsia s’e ka për detyrë të bëjë gjë me Putinin, letërsia s’e ka për detyrë ta shpjegojë luftën. Nuk  është e mundur të shpjegohet lufta: përse i japin njerëzit urdhër një populli për ta vrarë tjetrin? Letërsia është ajo që i kundërvehet luftës. Letërsia e njëmendtë përherë e pasqyron nevojën e njeriut për dashuri, e jo për urrejtje.

Çka po na pret? Në rastin më të mirë, s’do të ketë luftë bërthamore. Shumë do të kisha dëshirë të besoja se nuk i lejojnë të çmendurit qasje të pullës së kuqe, ose që ndonjeri nga të nënshtruarit nuk ia plotëson këtë urdhër përfundimtar. Por kjo është, si duket, gjëja e vetme e mirë ndër ato që na presin. Federata Ruse, si shtet, pushon së ekzistuari në hartë, pas Putinit. Procesi i shpartallimit të perandorisë do të vazhdojë. Shembullin e pavarësimit të Qeqenisë do ta vijojnë edhe kombet e regjnonet tjerë. Do të fillojë lufta për pushtet. Popullit nuk do t’i pëlqejë jeta kaotike — prap do të paraqitet nevoja për grusht të fortë. Madje edhe pas zgjedhjeve të lira — edhe po të ketë të tilla — ndonjë diktator i ri do të vijë në fuqi. E Perëndimi do ta përkrahë, se ky do të premtojë se e mban pullën e kuqe nën kontroll. Dhe, s’i dihet, ndoshta e tëra kjo pastaj edhe përsëritet."


Përkthimi nga rusishtja▪️Florent Rizvanolli: lejohet përhapja, me kusht të rreptë që të mos ndryshohet as edhe një presje.

Rubla e Rusisë bie në një nivel të ri rekord kundrejt dollarit amerian


Rubla ruse ka rënë edhe më tej kundrejt dollarit amerikan, duke arritur nivele të ulëta rekord, teksa bisedimet po shtohen për sanksione të mundshme kundër energjisë ruse.

Dollari amerikan/rubla ruse aktualisht është 155, që do të thotë se 1 dollarë vlen 155 rubla, shkruan CNN.

Përpara se të fillonte konflikti me Ukrainën, ajo ishte midis 70 dhe 80 rubla për dollar. Rubla ruse ka humbur 90% të vlerës së saj kundrejt dollarit amerikan që nga fillimi i vitit.

Rubla ka rënë pasi Perëndimi vendosi sanksione të ashpra ekonomike dhe qeveria ruse vendosi kontrolle të kapitalit në përpjekje për të ndaluar rrjedhën e parave nga Rusia.

Shtyp New! 

Saturday, January 8, 2022

Policia e Shtetit hedh poshtë akuzën e Bardhit: Veprimet lidhen me punën hetimore pas protestës

Nga Sadiola Xhelili 

Pas akuzës së Sekretarit të Përgjithshëm të Partisë Demokratike, Gazment Bardhi, se policia ka ndaluar anëtarë të Këshillit Kombëtar të PD-së, Ka reaguar Policia e Shtetit.

Kjo e fundit ka bërë me dije se veprimet e ndërmarra lidhen me punën hetimore të policisë që po kryhet për dokumentimin e shkatërrimit të pronës dhe akteve të dhunës të ndodhura gjatë protestës së sotme në selinë e PD-së.

Ndërkaq, policia ka sqaruar se janë marrë në pyetje vetëm deputetë të partisë kurse të tjerë që janë gjetur në ambjentet e godinës janë shoqëruar për t’u marrë në pyetje.

“Sqarojmë opinionin publik se në vijim të veprimeve procedurale të kryera nën drejtimin e Prokurorisë së Rrethit Gjyqësor Tiranë, në selinë e Partisë Demokratike janë pyetur vetëm deputetët e Partisë Demokratike, ndërsa personat e tjerë që janë konstatuar brenda selisë janë shoqëruar në ambientet e Policisë se Shtetit, për t’u marrë në pyetje”, ka theksuar policia.

Ndërkaq, policia ka treguar se “do të vijojnë me profesionalizëm dhe vendosmëri veprimet ligjore, për të dokumentuar të gjitha veprimet e kundërligjshme gjatë protestës së sotme dhe për të vënë para përgjegjësisë ligjore të gjithë personat përgjegjës”.

Njëkohësisht, Policia e Shtetit ka garantuar qytetarët se shërbimet e Policisë janë në terren dhe janë të angazhuara maksimalisht për të garantuar rendin dhe sigurinë.

 /Albanianpost.com

Protesta e PD/ Regjisori Kastriot Çipi: Katër shtetas kosovarë po mbahen në qeli, s’kanë avokat t’i mbrojë


 Policia ka shoqëruar mbi 50 qytetarë që morën pjesë në protestën e thirrur nga ish-kryeministri Sali Berisha në selinë e PD. Mes të shoqëruarve në komisariat janë edhe katër shtetas kosovarë nga Gjakova. Ky lajm është bërë me dije nga regjisori Kastriot Çipi, i cili me anë të një postimi në "Facebook" njofton se ata pretendojnë se janë marrë me dhunë nga një bar-kafe dhe se nuk kanë avokat që t'i mbrojë. Ata rrezikojnë që të mbeten në qeli deri ditën e hënë kur do të dalin para gjykatës.

Postimi i plotë i Kastriot Çipit:

4 shtetas kosovarë, nga Gjakova, janë të arrestuar në Tiranë, për pjesëmarrje në protestën e sotme. Ata pretendojnë se janë marrë me dhunë nga një bar-kafe dhe nuk kanë avokat që t'i mbrojë. Ata rrezikojnë të mbeten në qeli deri të hënën, kur do të dalin para gjykatës. Mesazhi i regjistruar në sekretarinë telefonike të Ambasadës së Republikës së Kosovës thotë se zyrat janë të hapura nga e hëna, deri të premten, nga ora 9 deri në ora 17. Kush të mundet të njoftojë mediat dhe Ministrinë e Punëve të Jashtme të Republikës së Kosovës.
Qytetarët quhen:
  1. Arben Dervishaj (dy vetë me këtë emër e mbiemër)
  2. Valdrin Dervishaj
  3. Qëndrim Dervishaj
Ju lutem shpërndajeni!
Këto shoqërime janë TË PALIGJSHME! Në bazë të Nenit 109 “Shoqërimi në polici”, të Ligjit Nr. 108/2014 “Për Policinë e Shtetit”, punonjësi i policisë bën shoqërimin e personave në ambientet e Policisë ose institucionin urdhërdhënës në kushtet dhe rastet e mëposhtme:
  1. a) kur është dënuar me burgim nga gjykata kompetente;
  2. b) për moszbatim të urdhrave të ligjshëm të gjykatës ose ndonjë detyrimi të përcaktuar me ligj;
    c) kur ka dyshime të arsyeshme se ka kryer vepër penale;
    ç) për të parandaluar kryerjen e një vepre penale;
    d) kur është larguar pas kryerjes së një vepre penale;
    dh) për identifikimin e personit ndaj të cilit zhvillohen hetime, sipas kushteve të përcaktuara në Kodin e Procedurës Penale;
    e) për mbikëqyrjen e të miturit për qëllime edukimi ose shoqërimin e tij në organin kompetent;ë) kur personi është përhapës i një sëmundjeje ngjitëse, i paaftë mendërisht dhe i rrezikshëm për shoqërinë;
    1. f) për hyrje të paligjshme në kufirin shtetëror, si dhe në rastet e dëbimit ose ekstradimit.
    Sipas Ligjit Nr. 8773, datë 23.04.2001 “Për Tubimet”, pjesëmarrja në tubime nuk përbën vepër penale, edhe kur tubimet janë të ndaluara ose policia ka kërkuar shpërndarjen e tubimit. Vlen të theksohet se tubimi i sotëm ka qenë me leje dhe policia NUK ka bërë thirrje për shpërndarjen e saj. Të gjitha shkeljet e këtij ligji konsiderohen “kundravajtje penale”. Siç shihet qartë, asnjë klauzolë ligjore nuk e justifikon shoqërimin e qytetarëve në Komisariat, për pjesëmarrje në tubime. E vetmja e drejtë që ka Policia e Shtetit, është të të kërkojë letërnjoftimin, për të të identifikuar për efekt të plotësimit të proces-verbalit të gjobës.
    BURIMI NGA JOQ ALBANIA 

Gaz Bardhi i kërkon llogari policëve që i thirri vetë: Pse po na i ndaloni njerëzit?!

Gaz Bardhi i kërkon llogari policëve që i thirri vetë: Pse po na i ndaloni njerëzit?!

Gaz Bardhi i kërkon llogari policëve që i thirri vetë: Pse po na i ndaloni njerëzit?!

 Shtyp New! 

Gjatë mbrëmjes policia ka shkuar në selinë e PD-së dhe ka shoqëruar disa persona. Ka qenë vetë Sekretari i Përgjithshëmë i PD Gazment Bardhi i cili bashkë me Lul Bashën ka thirrur policinë për shkak se kishin frikë se Berisha do të merrte selinë. Por një ngjarje e rrallë ka ndodhur në oborrin e selisë, pasi Bardhi ka nisur t’u kërkojë llogari policëve se përse po shoqëronin njerëzit.

"Pse po ndaloni dhe shoqëroni? Të lutem a mund të di kush po i shoqëron? Kush po i shoqëron? Detyrën ti nuk e bën dot në shkelje të ligjit. Unë po të kërkoj informacion. Ndalimet jeni duke i kryer ju, a mund të më thoni kush jua ka dhënë urdhrin dhe arsyen pse?- iu është drejtuar Bardhi policëve

Kujtojmë se Basha e lavdëroi punën e policisë të bërë gjatë ditës së sotme, por kur policia nisi nga shoqërimet, Bardhi iu ka kërkuar llogari policisë se përse po i ndalonin njerëzit.



Wednesday, July 21, 2021

Burri që i bën gratë të qajnë/ Ish-ministrja: “Rama më ka bërë dy herë të qaj. Ky ishte qëllimi i tij”


Milena Harito, ish-ministre e Inovacionit dhe Administratës Publike ka zbuluar si ishte të punonte në një kat me kryeministrin Edi Rama. Në një intervistë në RTSH ajo ka folur për lidhjen farefisnore të largët që ka me kryeministrin Edi Rama, duke theksuar se ata janë kushërinj të tetë. Harito ka deklaruar se në fillimet e punës, Rama e ka bërë dy herë për të qarë.

Zonja Harito mund të më thuash momentin më të vështirë dhe më të mirë që ke kaluar me Edi Ramën në ato katër vjet?

Më të mirë sinqerisht, duket si gjuhë e drunjtë, por kujtimet më të mira janë ato gjëra  që unë doja të bëja. Unë kisha opsione të tjera por doja të bëja disa gjëra këtu.

Doje të ndryshoje Shqipërinë?

Jo. Të ndryshoja Shqipërinë është fjalë shumë e madhe. Shqipërinë e ndryshon ti, unë, të tjerë në me atë që bën. Unë kisha disa ide dhe Edi Rama ishte njeriu u duhur me pushtetin e  duhur dhe vizionin e duhur që ato gjëra të bëheshin. Momentet kur kapërceheshin disa vështirësi dhe gjërat ecnin përpara ishin momente shumë kënaqësie që ia vlenin.

Atë më të rëndësishme. Pra momentin më të vështirë?

Mendova se e harrove. Në ato fillime më ka bërë nja dy herë për të qarë.

Qave shumë?

Jo. Nuk qaj shumë se jam nga Vunoi, por qava.

Dhe Rama u mërzit shumë se qave ti!

Ai ishte qëllimi. Kur e mendoj ato janë momente që kishte të drejtë. Në kuptimin jo të metodës por të thelbit sepse duke të ngacmuar, duke të ngulur thikën në vende ku dhemb aty të bën të avancosh.

A ishte rasti Milena Harito t’i bëhej kjo gjë?

Ai nuk ka nge të merret me ndjenjat e njerit dhe tjetrit. Ka halle të tjera.

Se ju ishit ministre shteti dhe e kishit zyrën afër.

Po në të njëjtin kat.

Më keq nuk kishte domethënë.

Paradhoma e tij ishte më keq.

Si kanë qenë katër vite si ministre? S ishte të punoje me Edi Ramën?

Ishte absolutisht pasiononte. Unë siç duket edhe nga karriera jam njeri që punoj shumë sepse jam njeri që e dua punën. Por, aq sa kam punuar në atë periudhë si ministre në qeverinë Rama nuk kam punuar kurrë në jetën time.

Po e the edhe një herë këtë të bëri Rama përsëri ministre?

Rrini shumë të qetë. Ti edhe Partia Socialiste. Unë e deklaroj që nuk ka për të ndodhur kjo. Unë nuk do jem ministre dhe kjo është gjëja më e sigurt në botë.

Me këto që thatë ndonjë shishe uthull është hapur andej në PS. Mos e thuaj me shaka se Edi Rama çohet në mëngjes dhe thotë Milena Harito do jetë ministre çfarë do ti thuash ti?

Unë do t’i them kam jetën time. Kaq.

Pra si ishin katër vite pune me Edi Ramën?

Superpasionate. Shumë interesante. Mund të them se është shumë e vështirë të punosh me Edi Ramën.

Në kuptimin pozitiv apo negativ?

Pozitiv do të thoja por..

Domethënë në shqip, ta merr shpirtin?

Po. Absolutisht në të gjitha format. Nuk di tha them në frëngjisht. Kur u ktheva në kompaninë “Orange” në Paris që ka një xhiro vjetore 40 miliardë Euro, një nga çuditë e mia ishte se kur do pëlcite bomba dhe bomba nuk pëlciste. Prisja që kur do ndodhte vështirësia por jo. Ndërsa kur isha ministre në Shqipëri puna ishte shumë e ngjeshur dhe me tension.

Po intriga rreth e rrotull kishit?

Më dukej vetja ndonjëherë sikur isha zhytur në një enë me helm dhe unë që ndonjëherë nxirrja kokën për të marrë frymë.

Rudina Seseri ka thënë se Edi Rama nuk është kryeministër perfekt, por edhe Shqipëria është shumë e vështirë për ta naviguar. A jeni dakord me këtë përkufizim?

Po është shumë e saktë.

Zonja Harito, a mund ta shpjegosh konkretisht çfarë kushëriri e kishit dhe e keni Edi Ramën?

Kushëri të tetë.

Si konkrektisht?

Ore a i njeh ti kushërinjtë e tetë?

Rastësisht edhe mund t’i njoh.

Atëherë ka një fakt. Spiro Koleka, anëtari i Byrosë Politike kishte pasion gjenealogjinë dhe meqenëse kishte edhe mundësinë kishte krijuar pemën e familjes dhe ua ka lënë fëmijëve. Trungjet e familjeve tona bashkohen në vitin 1740.

Çfarë ishit në atë vit paraardhësit tuaj?

Motër dhe vëlla, dhe pastaj degët e degëve kanë ardhur deri te mua dhe Rama.

Po Berisha ka thënë se ishit kushërinj?

Ai e bëri këtë dhe e hapi. E tha dhe u bë legjendë. Doktori është i paparë se ai ma ngjiti.

Si e analizoni mënyrën se si bën opozitë Lulzim Basha?

Basha ka probleme shumë serioze. Më kujtohet kur isha ministre që mora një informacion që ai nuk kishte marrë diplomën e universitetit. Shkruajta një status në facebook që Lulzim Basha duhet të bënte publike diplomën. Por më bën blocki direkt. Ky ishte kulmi. Në vend të jesh transparent ti e ngre karrierën mbi bazën e një gënjeshtre.

Çfarë domethënie ka kjo?

Për mua Lulzim Basha është kryeadmiruesi i Edi Ramës. Sa të jetë Lulzim Basha kryetar i PD, Edi Rama do jetë kryeministër.

Friday, June 4, 2021

“Koha e Ramës ka mbaruar”/ Eksperti gjerman i CDU-së: Ne e dimë se ku i kanë ata llogaritë e tyre të zeza


Nga Erjon Dervishi 


Kriza që ka prekur Shqipërinë si nga ana ekonomike ashtu edhe nga ana shëndetësore, kërkojnë nevojën për një ndryshim të politikave qeverisëse.

Sipas ekspertit të çështjeve ekonomike dhe sociale pranë CDU-së gjemane, Martin Henze, ekzekutivi Rama ka dështuar në nxjerrjen e Shqipërisë nga kriza.

Në intervistën e dhënë për gazetën “Shekulli”, Z. Henze rendit faktorët dhe arsyet që Shqipëria është përherë e më larg Bashkimit Europian dhe rritjes ekonomike.

Intervista e plotë:

Henze, ju jeni evropian, gjerman dhe një nga ekspertët e paktë të situatës politike dhe ekonomike në Shqipëri ndërkombëtarisht, çfarë e bën një biznesmen të ndershëm për ju?

Ndershmëria, përkushtimi, hapja ndaj botës, afërsia e klientit dhe cilësia e besueshme e produkteve dhe shërbimeve të ofruara. Të gjitha këto janë mishëruar nga kompanitë tona në Gjermani dhe sigurisht nga kompanitë e tyre në Shqipëri, shumica prej tyre të paktën. Cili është ndryshimi më i madh me të cilin ju është dashur të merreni profesionalisht në dhjetë vitet e fundit? Ne kemi provuar dhe zotëruar një mori sfidash në dhjetë vitet e fundit. Ne patëm krizë financiare dhe ekonomike në 2009/2010, pastaj kriza e euros, fluksi i refugjatëve, filloi faza e bërthamës dhe avancoi tranzicionin e energjisë, dhe tani na duhet të merremi me pandeminë e COVID-19. Virusi tashmë na ka bërë të mendojmë. Përveç kësaj, dixhitalizimi po ndryshon jetën dhe punën tonë të përditshme, dhe natyrisht ne duhet të kemi sukses në transformimin në një ekonomi më të qëndrueshme dhe më miqësore me klimën nëse duam të mbetemi konkurrues dhe në ballë në të ardhmen. Si një sipërmarrës dhe politikan ekonomik, kam privilegjin të ndihmoj për ta formësuar këtë. Dhe këtë e bëj me shumë përkushtim.

Cilin sipërmarrës do të merrje me punët e tij në një ishull të shkretë?

Unë jam një person shumë i shoqërueshëm, kështu që ishujt e shkretë nuk janë për mua. Por nëse më pyetni, duhet të jetë patjetër dikush që mund të japë një dorë. Së bashku do të vendoseshim shpejt në ishull.

Çfarë është e gabuar, apo tingëllon si duhet në Shqipëri?

Debati publik në Shqipëri, veçanërisht kur shohim propagandën e qeverisë, kohët e fundit është karakterizuar gjithnjë e më shumë nga mesazhe të thjeshta, shpesh përçarëse që nuk qëndrojnë përpara një pikëpamjeje të diferencuar. Ka vetëm një komb në Shqipëri dhe të gjithë thithin të njëjtin ajër, Rama dhe shokët e tij duket se e kanë harruar atë. Në Shqipëri, megjithatë, secili individ sfidohet, nuk ka të bëjë me të drejtën, por me krijimin e mundësive. Opozita e bashkuar e ka njohur këtë dhe po zbaton edhe këtë qarkullim, urime.

A keni një moto në jetë?

Më pëlqen ta mbaj këtu në atdheun tim. Në një shtet të gjithë duhet të jenë në gjendje të jenë të lumtur sipas llojit të tij. Gjërat e shkëlqyera krijohen gjithmonë në një shkallë të vogël.

Si e vlerësoni zhvillimin demokratik në Shqipëri nën Ramën?

Pretendimi për absolutitetin e organizatës Rama në Shqipëri nuk është i pranueshëm. Për Gjermaninë dhe BE-në, liria, demokracia, barazia, sundimi i ligjit dhe respektimi i të drejtave të njeriut janë të panegociueshme dhe një standard minimal për çdo shoqëri civile, veçanërisht nëse dëshiron të bëhet anëtare e BE. Në këtë aspekt, unë i referohem vetëm Artit. 2 të Traktatit të Lisbonës. Këto standarde minimale janë vendosur në një masë të madhe në mënyrë jofunksionale në Shqipëri nga organizata Rama. Kjo është arsyeja pse aktualisht nuk ka negociata me Shqipërinë.

Paratë si levë për sundimin e ligjit?

Me siguri, mënyra e duhur për Shqipërinë. Nuk ndihmon, siç kemi parë në 8 vitet e fundit, të flasim por edhe të bëjmë mirë. Korrupsioni me paratë e BE-së dhe çmontimi i shtetit ligjor në Shqipëri janë të lidhura ngushtë. Prandaj është logjike që angazhimi evropian për të mbrojtur shtetin e së drejtës dhe demokracinë fillon aty ku dëmton më shumë politikanët e korruptuar: me paratë. Nga 1 janari 2021, Bashkimi Evropian do të ketë një instrument për të kushtëzuar pagesën e fondeve të BE me pajtimin me parimet e shtetit të së drejtës. Kjo refuzon administratën Rama, edhe me këtë mekanizëm vendoset fundi i saj, koha e saj ka mbaruar.

Pasurimi i tyre dhe sigurimi i pushtetit, është ajo për të cilën ju kritikoni Ramën, Veliaj?

Po, Shqipëria është një shembull kryesor i trishtuar këtu: anëtarët e partisë në pushtet PS ishin të përfshirë në manipulimin masiv të zgjedhjeve parlamentare 2017, në zgjedhjet e paligjshme lokale 2019, kjo është mënyra e vetme që ata erdhën në pushtet. Shqipëria ka de facto një qeveri të paligjshme. Duke harxhuar pa kujdes paratë e taksapaguesve të BE dhe vendit, ekzekutivi shqiptar është më i korruptuari në Evropë. Shtypi i lirë dhe anëtarët e opozitës ngacmohen. Mediat po blihen ose po ndëshkohen financiarisht. Unë mendoj vetëm për ligjet aventureske të shtypit të 2019/2020, Komisioni i Venecias kishte ndërhyrë me të drejtë në këtë çështje. Dhe në të njëjtën kohë, rrethi personal i Ramës po bëhet i pasur në mënyrë të paimagjinueshme. Opozita e Bashkuar ka dokumentuar sistemin e përpunuar që përdor Rama për të rrëmbyer sistematikisht fondet e BE-së. Procedurat e prokurimit publik manipulohen në mënyrë që në fund vetëm kompanitë nga rrethimi i Ramës të fitojnë tenderin PPP. Hetimet nga prokurorët publikë lokalë dhe agjencia e BE-së kundër mashtrimit OLAF, megjithatë, vetëm rrallë kanë çuar në akuza ose ndëshkime, nëse ka fare. Por, ne kemi një pasqyrë relativisht të mirë të pasurive të administratës, ne e dimë se ku i kanë ata llogaritë e tyre të zeza, ne i njohim strukturat e Bitcoin, ata nuk duhet të ndihen më të sigurt. Ndonjëherë janë projekte të mbiçmuara të rinovimit, ndonjëherë janë pllaka të prishura të trotuarit, ndonjëherë është mungesa e kullimit të rrugës, ndonjëherë është një tualet jo funksional, ndonjëherë është një ministër, kryetar i partisë në pushtet që pranon se e gjitha ka të bëjë me menaxhimin e sa më shumë parave në xhepat e tyre. Pothuajse kudo, duhet të përjetohet që fondet publike të ekzekutivit të mbizotëruara nga qeveria Rama plaçkiten dhe kontribuojnë në pasurimin e organizatës së vogël Rama. Një pjesë e madhe e fondeve të BE janë keqpërdorur në dy mënyra: ato sigurojnë fuqinë politike të organizatës Rama dhe ato shërbejnë për vetë-pasurimin e atyre që kanë siguruar qasje politike në to. Në strukturën e saj, fluksi i parave nga Brukseli në Shqipëri i ngjan të ardhurave të gjeneruara nga Emiratet nga shitja e naftës: të ardhura të jashtme që janë në dispozicion vetëm për një rreth ekskluziv dhe për përdorimin e të cilave nuk ka asnjë përgjegjësi. Arroganca dhe egoizmi i organizatës Rama shkatërron besimin në politikë dhe shkatërron besimin në Bashkimin Evropian, shkatërron të gjithë sistemin ekonomik në Shqipëri dhe kështu të ardhmen e kombit. Mërzit njerëzit në Shqipëri. Dhe kjo dërgon një sinjal fatal: nëse dëshiron të jesh i suksesshëm, duhet të marrësh pjesë në këtë sistem – ose vdes ose emigron. Ky do të jetë fundi i tij. Prandaj, rregulloret e reja janë elementare, gjë që shpjegon edhe largimin e Ramës nga BE. Ai e di se nuk do të marrë më para për autokracinë e tij dhe, çfarë ndodh, ai tani udhëton rregullisht në Ankara ose Beograd. Kjo është sa e thjeshtë është bota e Ramës dhe kaq e thjeshtë populli shqiptar me siguri do ta votojë këtë organizatë në 25 prill 2021, sepse mbi 90% e shqiptarëve janë të zgjuar dhe të mençur, ata duan mbrojtje dhe një të ardhme për familjet e tyre dhe ata e dinë se munden vetëm zbulojnë se në BE dhe ata gjithashtu e dinë se kjo nuk do të funksionojë me Ramën.

Pra, Shqipëria është në krizë? Pra, mënyra se si shtetet po veprojnë në krizën Covid shpjegohet gjithashtu nga historia?

Sigurisht që ekziston një rrugë, ne e quajmë atë: modele të vendosura. Ata janë të rrënjosura thellë në një vend, dhe tani fatkeqësisht dominuan veprimet në Shqipëri përsëri. Përmes revolucionit në 1992 dhe integrimit pasues masiv të Shqipërisë në institucionin perëndimor, deri në pikën që për shkak të politikave qeveritare deri në 2013, BE kishte ofruar të fillonte bisedimet e anëtarësimit në 2014, kjo varësi e rrugës u ndërpre. Kombi shqiptar kishte arritur gjëra të mëdha, qeveritë e asaj kohe kishin ndërprerë varësinë nga rruga e shoqërisë së tyre dhe ishin në një hap më tej civilizues. Ky zhvillim është shumë mbresëlënës për ne evropianët, vetë shqiptarët e kanë arritur këtë dhe mund të jenë shumë krenarë për të. Pas vitit 2013, Shqipëria i është rikthyer varësisë së saj të vjetër para 1992 përmes angazhimit të organizatës Rama dhe kështu është larguar nga integrimi perëndimor. Kjo është arsyeja e vetme për dështimin e administratës shqiptare Rama në çështjet e BE dhe gjithashtu në luftën kundër pandemisë, ata janë larguar nga BE që nga viti 2013, megjithëse bisedimet u zhvilluan dhe organizata Rama ishte e lumtur të merrte paratë e BE-së, të cilat, megjithatë, në pjesën më të madhe nuk janë marrë nga popullata. Por gjëja e rëndësishme është të shikojmë rezultatet e kësaj politike, jo dokumentet ose fjalimet dhe mundësitë e fotografive. Shqipëria nuk është më një shtet kushtetues, korrupsioni dhe krimi janë rritur ndjeshëm, përfshirë pastrimin e parave. Dhe tani kriza e Koronës. Kjo çoi në një paaftësi të shtetit dhe ekonomisë shqiptare për të vepruar.

A ka diçka historikisht të krahasueshme me krizën e Koronës?

Ndoshta vala e madhe e murtajës në mes të shekullit të 14-të. Në atë kohë, murtaja erdhi në Evropë nga Kina ose Azia Qendrore përmes Rrugës së Mëndafshit dhe solli jetën publike në Ballkan në një ngërç të ngjashëm me Koronën sot. Sidoqoftë, kjo nuk ishte për shkak se u urdhëruan orët e ndalimit ose tanket u sollën në Durrës, por sepse njerëzit ndaluan të dilnin në rrugë nga frika e pamasë e infektimit. Ka raporte nga shekulli i 14-të që ata që vdisnin ishin shtrirë në rrugë në Shqipëri dhe askush nuk mund të gjendej për t’i marrë me vete. Në Shqipëri sot është pak më ndryshe, por shikoni klinikat rajonale, grumbullimin e kufomave, dështimin e qeverisë së paaftë Rama, angazhimin e Ramës, me vaksina ndoshta të vjedhura, për të qenë i pari në Shqipëri që vaksinon, ne po i afrohen shumë situatës në Mesjetë në Shqipëri, por 600 vjet më vonë. Jeta duket se është një rreth.

Katastrofa filloi në vitin 1348 në qytetet portuale të Evropës Jugore, në Venecia, Genova, Marseille …

… dhe u përhap nga atje në të gjithë Evropën. Në pak më shumë se një dekadë, rreth një e treta e popullsisë vdiq nga ajo. Njohuritë mjekësore ishin shumë larg nga e sotmja, por njerëzit kishin një impenjim të hershëm që distanca dhe karantina mund të ndihmonin.

Shtetet në kuptimin modern nuk ekzistonin akoma. Çfarë roli luajtën autoritetet në luftimin e murtajës?

Administratave mesjetare u mungonin strukturat për masa mbrojtëse. Edhe një komunitet relativisht i mirëorganizuar si Republika e Firences – një metropol me më shumë se 100,000 banorë – ishte në gjendje të ndërhynte vetëm në një masë të kufizuar.

Pra, varet nga individi nëse ai mund të mbrojë veten apo jo?

Sigurisht, të pasurit kishin një avantazh. Ata që mundën, u zhvendosën në shtëpinë e fshatit. Kjo është pikërisht si lindi novela e famshme e Boccaccio: Në “Decamerone” ai përshkruan tërheqjen nga qyteti dhe ofron ide kundër mërzisë duke i treguar histori njëri-tjetrit. Në Shqipëri sot është e ngjashme, shteti ka humbur pothuajse plotësisht kontrollin e pandemisë, të gjithë duhet të mbrojnë veten, jo një zhvillim i mirë. Edhe pse tani jemi në shekullin 21 dhe jo në shekullin 14.

Murtaja mbeti një kërcënim i përhershëm për Evropën. Si reaguan shtetet që u shfaqën pas Luftës Tridhjetëvjeçare në shekullin e 17-të?

Ato rregullonin gjithnjë e më shumë jetën e përditshme të njerëzve, jo më pak për të parandaluar katastrofat. U krijuan të ashtuquajturat rregullore të policisë, për shembull për të dëbuar të sëmurët në rast të një epidemie ose për të hedhur mbeturinat. Filozofi anglez Thomas Hobbes krijoi formulën: “Pro protectione ob- oedientia” – qytetarët duhet t’i binden mbrojtjes së ofruar nga shteti.

Qytetarët mund të presin gjithashtu këtë mbrojtje nga epidemitë, jo vetëm nga armiqtë e jashtëm?

Po, ky ishte një efekt pozitiv për autoritetet, sepse frika nga sëmundja justifikonte masat për të zbatuar rendin dhe disiplinën në një mënyrë shumë të veçantë. Shtetet moderne u rritën dhe u vendosën përmes sfidave të tilla – sundimtarët mund të legjitimojnë veten duke qenë të suksesshëm.

A zbatohet ende sot ky parim?

Sigurisht që ndodh edhe sot. Në kohë normale, shteti nuk pritet të mbrojë në mënyrë eksplicite; në kohë të jashtëzakonshme, ajo duhet të provojë vetveten. Në një farë mënyre, është ora e ekzekutivit. Por në Shqipëri shohim shumë mirë, në kontrast me kohën 600 vjet më parë, ekzekutivi flet vetëm dhe në thelb parandalon çdo kontroll pandemik, përmes dështimit në testim, në maska ​​të detyrueshme dhe kujdes mjekësor të decentralizuar, asgjë nuk funksionon në Shqipëri. As me vaksinimin organizata Rama nuk ka arritur sukses. Ka mungesë të vaksinave. Dhe struktura e vaksinimit mungon, nëse 2 milion doza vaksinash do të dorëzoheshin sot, Shqipërisë do t’i duheshin javë, muaj për të vaksinuar këtë substancë, ndërkohë ajo nuk duhet të ishte më e përdorshme. Si rezultat, aktualisht nuk ka infrastrukturë të besueshme vaksinimi në Shqipëri, d.m.th. nuk ka personel të mjaftueshëm për anamnezë, nuk ka infrastrukturë të decentralizuar.

Sot në Evropë kemi demokraci. Të drejtat e lirisë janë të përfshira në kushtetutë. Disa prej tyre, të tilla si liria e mbledhjes ose liria për të udhëtuar, tani po kufizohen në favor të së mirës së përbashkët. Si mund të peshohen të dy vlerat me njëra-tjetrën?

Në këtë situatë, dikush mund të argumentojë me formulën e Kantit që liria që pretendoj për veten time nuk duhet të kufizojë ose të kërcënojë lirinë e tjetrit. Nëse kufizimet që po përjetojmë aktualisht në Evropë ndihmojnë për të siguruar jetën e të tjerëve, atëherë unë mendoj se ato janë të justifikuara. Ajo që do të jetë vendimtare është sa proporcionale janë rregulloret, a ka një gjykatë kushtetuese që mund të rishikojë këto kufizime, a organizoi shteti paralelisht një luftë të optimizuar pandemike dhe sa do të zgjasë kjo situatë: A është e kufizuar në kohë gjendja e jashtëzakonshme? Apo do të bëhet një pikë pushimi për një ndryshim thelbësor në rendin socio-politik?

A e shihni këtë rrezik për Shqipërinë?

Për Evropën Perëndimore, nuk do të shqetësohesha për momentin. Por në Shqipëri, pandemia është një arsye e mirë për të zgjeruar më tej sistemin e kontrollit tashmë mbizotërues me profile të mbikëqyrjes dhe lëvizjes së telefonit celular dhe për të neutralizuar opozitën. Nëse e mposhtni sëmundjen në këtë mënyrë, mund të justifikoni shumë gjëra. Ne mund ta shohim këtë tani në fushatën zgjedhore. Partia qeverisëse nuk ka asnjë koncept, asnjë strategji për zhvillimin e ardhshëm të Shqipërisë, për mbrojtjen e popullit shqiptar, strategji për zhvillimin e ardhshëm të Shqipërisë, për mbrojtjen e kombit shqiptar. E vetmja gjë që ata mund të bëjnë është të organizojnë propagandë dhe t’u tregojnë shqiptarëve histori për Mbretërinë e Qiellit në Tokë në Shqipëri, kjo është gjithçka që njerëzit e Ramës mund të bëjnë. Vështirë se dikush në Evropë dëshiron të flasë më Ramën, personi dhe shokët e tij janë të dyshimtë për ne dhe për mendimin tonë ata nuk përfaqësojnë as kombin shqiptar. Prandaj, kjo organizatë Rama me sa duket po përpiqet të prishë fushatën zgjedhore duke iu referuar pandemisë; administrata ndoshta mendon se mund të eleminojë edhe opozitën në fushatën zgjedhore me justifikime të tilla dhe dëshiron t’i bindë qytetarët vetëm përmes angazhimit të saj ekzekutiv. Në fund të fundit, sidoqoftë, Rama dhe shokët e tij do të dështojnë, koha e tyre ka mbaruar.

A mund të ndihmojë në situatën aktuale njohuria se si u trajtuan epidemitë në histori?

Edhe në kohërat e hershme, sëmundjet ngjitëse përhapeshin përmes rrugëve tregtare, por shpesh shkonin krah për krah me luftërat. Nëse popullata dobësohej nga lufta dhe uria, patogjenët e kishin të lehtë. Përhapja e gripit spanjoll në 1918 u favorizua gjithashtu nga Lufta e Parë Botërore. Kishte lëvizje të mëdha trupash, pak higjienë në front, radhë të gjata në pikat e shpërndarjes së ushqimit. Dhe në Luftën Tridhjetë Vjeçare, më shumë njerëz vdiqën nga uria ose sëmundja sesa nga lufta. Pandemia e sotme është e ndryshme: na kërcënon në kohë paqeje. Dhe kjo është jashtëzakonisht e frikshme. Në të kaluarën, rreziku i infeksionit u ul me mbarimin e luftës. Sot, patogjenët priren të përfitojnë nga paqja: sa më paqësisht të jetojmë së bashku, aq më shumë turistë udhëtojnë nëpër botë, aq më të gjata janë zinxhirët e furnizimit në ekonomi. Një vështrim në histori ka pak ndihmë me një pyetje qendrore: Si mund ta minimizojmë cenueshmërinë e shkaktuar nga globalizimi pa kufizuar liritë ekonomike dhe personale në planin afatgjatë?

A mund të parashikoni pasojat e krizës për Evropën?

Për momentin jam shumë pozitiv. Qeveritë në Uashington, Bruksel dhe Berlin kanë bërë një punë shumë të mirë. Ata kanë zhvilluar dhe zbatuar programe të fuqishme stimuluese ekonomike që do të kenë një ndikim masiv në ekonominë botërore në 10 vitet e ardhshme. Sidoqoftë, Shqipërisë aktualisht i mungon një përgjigje pandemike serioze, profesionale, ekonomike. Opozita e bashkuar ka zhvilluar module të mira dhe të fuqishme programi me ne që do të ndihmojnë. Demokracitë tona në Evropë dhe SHBA ndoshta do ta përballojnë mirë krizën, por përvojat e reja do të ndryshojnë thelbësisht pritjet tona për të ardhmen. Ne nuk e dimë akoma se sa do të shembet ekonomia – por ndoshta do të ketë një zhvillim shumë masiv, pozitiv në 10 vitet e ardhshme, ne në ekonomi tashmë flasim për vitet e 20-ta të arta, tregjet e aksioneve tashmë na tregojnë do te shkoje. Dixhitalizimi dhe mbrojtja e mjedisit gjithashtu do të ndërmarrin hapa të rëndësishëm. Nëse ka një ndryshim të qeverisë në 25 prill 2021, unë mendoj se ka shumë të ngjarë që Shqipëria, me ndihmën e miqve të saj Evropianë, të jetë një anëtare e plotë e BE-së në 2025. Në përgjithësi, unë mendoj se ka të ngjarë që më vonë të flasim për një kthesë epokale në të gjithë botën në 2020/2021, edhe për sa i përket Shqipërisë. Orët e vështira dhe të zeza që po përjetojmë aktualisht do të harrohen.

Brexit do të vendoset, Donald Trump është jashtë zyrës dhe, idealisht, ne do të jemi në gjendje të lëmë Koronë prapa në një moment. Cilat çështje do të dalin në pah pas Koronës?

Dekarbonizimi do të dalë përsëri në pah. Qëllimet janë përcaktuar tashmë dhe na kanë mbetur më pak se 30 vjet. Kjo është një detyrë e madhe për ne, por për shkak të zgjedhjes së Biden, ai mund të bëhet një projekt i përbashkët i qëndrueshmërisë së Evropës dhe SHBA. Një bashkëpunim i tillë do të kishte gjithashtu një domethënie të madhe ekonomike. Për më tepër, megjithë vaksinimet, në të ardhmen do të ketë ende vdekje nga korona, ashtu siç ka ende vdekje nga gripi. Shtrohet pyetja se si e trajtojmë ne si shoqëri. Sipas mendimit tim, kjo është gjithashtu dobësia më e madhe e debatit politik: ai dëshiron të sugjerojë që çdo vdekje për shkak të koronës është e parandalueshme. Por kjo nuk është realiste. Dhe duhet të ketë një diskurs shoqëror në lidhje me këtë.

Çfarë do të thotë kjo në terma konkretë?

Në terma ekonomikë, opozita e bashkuar po mbështetet, ndër të tjera, në uljen e taksave, d.m.th. një taksë të sheshtë. Qasja e duhur, taksat janë vetëm një instrument rregullator dhe jo një mjet për të organizuar të ardhurat. Prandaj, ne vendosim vetëm taksa për të parandaluar që diçka të ndodhë. Administrata Rama taksonte punën në Shqipëri për 8 vjet, si rezultat kishte gjithnjë e më shumë të papunë dhe falimentime, kështu që njerëzit emigruan për arsye ekonomike. Ky është fatal dhe prandaj ky zhvillim do të eliminohet nga 26 prilli. Puna vështirë se duhet të tatohet më. Diçka tjetër është, për shembull, kur flasim për dekarbonizim, një taksë e fuqishme e Co2, kjo duhet të mendohet edhe në Shqipëri.

Ju mbroni idenë që të jetoni me virusin në vend që të ndiqni një strategji pa kovid. Pse e kanë shumë të vështirë të përballen me skenarin që përshkruani?

Është politikisht jo tërheqëse! Unë nuk jam virolog, por ajo që u kam parë shumë bisedave është realizimi: në një botë të hapur me kufij të hapur është joreale të besosh se mund ta zerosh plotësisht këtë virus. Kjo është ajo që ne shohim me virusin e gripit, i cili pavarësisht vaksinave dhe imunitetit të tufave është akoma i pranishëm dhe shkakton mijëra vdekje çdo vit. Prandaj mendoj se ka shumë për të sugjeruar që ne nuk do të jemi në gjendje të bëjmë të njëjtën gjë me koronavirusin. Pra, ne duhet të përpiqemi të kontrollojmë atë që po ndodh dhe të mësojmë të merremi me të. Ne gjermanët kemi zhvilluar vaksinën mARN. Nga maji 2021, do të ketë vaksinë të mjaftueshme për të furnizuar Shqipërinë plotësisht në verë, prandaj mos u frikësoni. Vaksina mARN aktualisht është duke u zhvilluar më tej në mënyrë që një vaksinë përforcuese të mund të administrohet në dimrin 2021/2022. Përveç Biontech, kompania gjermane Curevac gjithashtu ka zhvilluar një vaksinë mARN. Curevac është zhvilluesi themelor i vaksinës mARN. Kompania bioteknike me bazë në Tübingen Curevac dëshiron të prodhojë vaksina mARN me njësi të vogla dhe të lëvizshme të prodhimit duke filluar këtë verë. Pas një prototipi, dy pajisje të zhvilluara më tej janë duke u instaluar në një dhomë të pastër në Tübingen, sipas një zëdhënësi. Qëllimi është që të prodhohet vaksina mARN direkt në vend. Me një printer, prodhimi i molekulës lajmëtare mARN nuk është më i kufizuar në prodhimin në shkallë të gjerë dhe prandaj mund të reagohet shpejt ndaj shpërthimeve të sëmundjes. Vaksinat e ARN mund të prodhohen drejtpërdrejt aty ku nevojiten – dhe në të gjithë botën. Për ta bërë këtë, informacioni gjenetik i një virusi futet në printer, si në një punë shtypi, i cili më pas prodhon automatikisht vaksinën e duhur. Sipas kompanisë, disa modele strategjike për shpërndarjen në të gjithë botën janë duke u eksploruar. Curevac nuk do të komentonte mbi çmimin e një pajisjeje të tillë. Në çdo rast, do të jetë më e lirë se sa pajisjet e prodhimit të instaluar përgjithmonë dhe mund të supozojmë se pajisje të tilla mobile do të prodhohen në Gjermani deri në fund të vitit, atëherë ne do të jemi në gjendje të reagojmë shumë shpejt ndaj shpërthimeve më të ndryshme të viruseve në të gjithë botën dhe gjithashtu nuk do të duhet të faktorizoj në asnjë rrugë transporti, kështu që, të jenë mirëpritur në të ardhmen. Një pikë tjetër, më lejoni ta them këtë në fund të intervistës, është se ne nuk kemi asnjë lidhje për të vdekur në shoqëritë tona. Ne duam të menaxhojmë gjithçka, por vdekja mund të menaxhohet vetëm në një masë të kufizuar. Sidoqoftë, është një pjesë e jetës.

Edi Rama: Kjo është pikë kufitare, siç shkruan ai

  Edi Rama: Kjo është pikë kufitare, siç shkruan ai Në rastin më të mirë, ky shpërthim emocional i ngjyrave që mbuluan vendkalimin Muriqan m...