Skandaloze/ Nxënëset me mbulesë islame po refuzohen të regjistrohen në shkolla

/A. Cara/

Këtë javë është afati për regjistrimin e nxënësve në shkolla të mesme në Kosovë. Megjithatë, edhe këtë vit, vajzat e komunitetit musliman që bartin sh

Këtë javë është afati për regjistrimin e nxënësve në shkolla të mesme në Kosovë. Megjithatë, edhe këtë vit, vajzat e komunitetit musliman që bartin shami, po diskriminohen dhe po u mohohet e drejta për të vijuar mësimin. Përmes një postimi në rrjetin social “Facebook” avokati i njohur, Arianit Koci shkruan se gjatë kësaj kohe ka kontaktuar me disa nxënëse, të cilat i janë ankuar se shkollat po refuzojnë të i regjistrojnë, nën arsyetimin se sipas udhëzimit administrativ të aprovuar nga MASHTI (Ministria e Arsimit Shkencës dhe Teknologjisë) nuk lejohet mësimnxënia në shkollë me shami në kokë.

Një shqetësim të tillë e ka ngritur edhe avokatja Migena Balla e cila shprehet se nuk mund tё konsiderohet i drejtё njё akt i tillё nёnligjor qё bie nё kundёrshtim me parimet themelore kushtetuese mbi tё drejtat e njeriut, lirisё sё praktikimit tё fesё nё publik, parime kёto qё sanksionohen nё Konventёn e tё Drejtave tё Njeriut tё cilёn edhe Kosova e ka ratifikuar dhe e ka pjesё tё legjislacionit tё vet.

Migena Balla, avokate

“Sapo u njoha me udhëzimin e MASHT tё Kosovёs, direkt vura re qё nё fillim, datёn e tij: 28.01.2014. Pra ky udhёzim paska 6 vjet qё ёshtё nё fuqi nё Kosovё dhe ende qenka nё fuqi? E habitshme. Pra institucionet pёrgjegjёse, organizatat nё mbrojtje tё tё drejtave tё njeriut, tё grave apo edhe institucionet apo organizatat fetare nuk kanё bёrё asgjё nё aspektin ligjor, pёr tё kundёrshtuar njё akt tё tillё nё shkelje tё plotё tё tё drejtave tё njeriut.

Sigurisht nuk mund tё konsiderohet i drejtё njё akt i tillё nёnligjor qё bie nё kundёrshtim me parimet themelore kushtetuese mbi tё drejtat e njeriut, lirisё sё praktikimit tё fesё nё publik, parime kёto qё sanksionohen nё Konventёn e tё Drejtave tё Njeriut tё cilёn edhe Kosova e ka ratifikuar dhe e ka pjesё tё legjislacionit tё vet.

Shqipёria ka qё nё vitin 2010 qё ka njё ligj kundёr diskriminimit dhe qё i jep tё drejtё vajzave muslimane qё respektojnё kёtё rregull fetar, tё kenё mundёsi tё marrin pjesё nё cdo hallkё tё institucioneve publike shtetёrore pёr arsim, punёsim etj, pa u paragjykuar apo diskriminuar.
Ёshtё absurde dhe primitive, aspak jo nё pёrputhje me aspiratat e vetё shtetit tё Kosovёs, i cili synon njohje nga shtete tё tjera, aderim nё organizma ndёrkombёtare e europiane, qё nё vitin 2020 akoma tё vihet nё diskutim a duhet njё vajzё qё vishet sipas rregullave tё njё feje tё caktuar, tё jetё apo jo nxёnёse e njё gjimnazi apo universiteti.”

Më tej Balla thekson se ky udhёzim jo vetёm duhet rrёzuar, por kritikon indiferentizmin e institucioneve përgjegjëse fetare dhe organizatave tё tjera për heshtjen dhe mosveprimin në lidhje me shfuqizimin e këtij Udhëzimi Administrativ.

“Arsyet pse duhet qё Kosova tё mos ketё njё kufizim tё tillё ligjor tё tё drejtave tё njeriut, janё jo vetёm ligjore po edhe humane e qytetare. Njё shtet i ri nё zemёr tё Europёs, nuk mund tё jetё ndёtuar mbi baza diskriminimi dhe shkeljesh tё tё drejtave themelore tё njeriut. Liria e praktikimit tё fesё nё publik dhe sidomos pjesmarrja e grave nё arsimin publik janё tё garantuara prej kohёsh nё Bashkimin Evropian dhe nё shumё shtete tё tjera jo anёtare tё BE.

Institucionet pёrgjegjёse fetare dhe organizata tё tjera duhet tё kishin pёrdorur me kohё mekanizmat ligjorё pёr tё shfuqizuar kёtё akt nёnligjor nё shkelje tё plotё tё vetё Kushtetutёs sё Kosovёs.
Nё njё realitet ku Kosova ka 3 deputete me veshje islame nё Parlament, njё shtet me shumicё muslimane tё konsiderueshme, tё ketё njё heshtje apo mosveprim tё tillё institucional e ligjor, nuk duket e arsyeshme.

Neni 3 pika 1.13 përcakton që ndalohet bartja e uniformës fetare në shkollë nga nxёnёsit. Por a ёshtё uniformё fetare veshja e grave muslimane? Pёrgjigjia ёshtё: Jo. Veshja e grave muslimane nuk ёshtё uniformё por ёshtё rregull obligim fetar qё ka tё bёjё me praktikimin e fesё nё publik. Uniforma ёshtё kod veshje e caktuar e njё institucioni apo organizate tё caktuar dhe jo e pёrkatёisё fetare. Veshja muslimane nuk ёshtё uniformё sikur uniformat e klerikёve apo hierarkisё fetare. Uniforma nuk lidhet me praktikimin e fesё nga individi por me pozitёn qё ky individ ka nё njё organizёm tё caktuar. Pra si mund njё qytetare e thjeshtё, tё mos marrё dot pjesё nё arsim tё mesёm apo tё lartё tё Kosovёs, vetёm pse veshja e saj, arbitrarisht dhe me nota islamofobie tё theksuar, nga injorantёt e MASHT, qenka konsideruar uniformё fetare kur nuk ёshtё uniformё?

Ku e mbёshtet arsyetimin e saj MASHT, qё nё njё nen ku ndalohet bartja e armёve apo konsumimi i drogёs nё shkollё, tё futet njё pikё qё ndalon bartjen e uniformёs fetare sic e quajnё ata, a ka llogjikё nё vendosjen e kёtyre rregullave apo thjeshtё diskriminohet e privohet nga tё drejta elementare njё vajzё muslimane si tё ishte kriminele apo drogaxhie vetёm pse praktikon nё publik tё drejtёn e ushtrimit tё fesё?”-shprehet për informim.al avokatja Migena Balla.

E pyetur nga informim.al si është e mundur, që në një shtet demokratik dhe me popullsi shumicë muslimane prej 98%, të adoptohet një dispozitë e tillë nënligjore diskriminuese, posaçërisht kur e drejta për manifestimin e fesë lidhet drejtpërdrejt me të drejtën për edukim ajo thekson se janë të shumtë faktorёt qё ndikojnё nё kёtё mundёsi.

“Muslimanёt kanё kohё qё janё nё krizё pёrfaqёsimi dhe kjo pёr shumё arsye qё nuk po i cekim kёtu. Por, duhet tё dimё qё secili prej nesh ёshtё pёrgjegjёs pёr kёtё. Nёse tё gjithё mendojmё se jemi tё pafuqishёm pёr tё ndryshuar njё realitet tё padrejtё dhe viktimizohemi gjithё kohёn vetёm duke u ankuar, nuk e kemi zgjidhur problemin. Lёvizja, veprimi, hulumtimi ligjor se cfarё mund tё bёjmё pёr tё zgjidhur njё problem tё caktuar, janё hapat e parё tё zgjidhjes.

Personalisht kam zgjedhur tё studjoj juridik me synimin pёr tu bёrё avokate, pikёrisht pasi kisha konstatuar se ne si muslimane me veshje islame, diskriminoheshim padrejtёsisht dhe na shkeleshin tё drejta themelore vetёm pёr njё copё leckё mё shumё qё kishim vendosur tё vishnim. Miratimi i ligjit kundёr diskriminimit nё 2010 i hapi rrugё drejtёsisё pёr ne, pavarёsisht implementimit tё tij nga institucione shtetёrore tё caktuara, ama thjeshtё ekzistenca e tij ёshtё njё armё ligjore pёr tё mbrojtur tё drejtat tona.

Muslimanёt e Kosovёs duhet patjetёr tё pёrdorim mekanizmat ligjorё tё ankimit dhe shpalljen e kёtij udhёzimi tё MASHT si antikushtetues, dhe nuk duhet tё heshtin apo mjaftohen me denoncime publike tё rasteve qё nuk pranohen nёpёr shkolla, por tё ndjekin cdo hap ligjor deri nё shfuqizimin e kёtij akti. Kjo nuk do shumё punё, sepse akti nёnligjor ёshtё haptaz nё kundёrshtim me Kushtetutёn, edhe sikur Kosova tё kishte vetёm 1% musliman e jo mё 98%. Njё e drejtё themelore e njeriut qё tё vihet nё zbatim nuk ka rёndёsi sa pёrqind e popullsisё e kёrkojnё atё, por thjeshtё 1 person ta kёrkojё, shteti ka detyrimin ta pёrmbushё. Por nёse ky kёrkim nuk ёshtё bёrё deri mё sot, nё rrugёn ligjore tё duhur tё ankimit, e cila pёrfundon nё Gjykatёn e Tё drejtave tё Njeriut nё Strasburg, atёherë ky diskriminim do tё vazhdojё tё jetё nё fuqi.”

I shqetësuar nga kjo padrejtësi që po u bëhet këtyre nxënëseve, është dhe aktivisti për të drejtat e njeriut, Gentian Serjani.

Gentjan Serjani, aktivist për të drejtat e njeriut

“Udhëzimi Adiministrativ nr. 6, 2014 i referohet nenit 22 të ligjit Nr. 04/L-032
PËR ARSIMIN PARAUNIVERSITAR NË REPUBLIKËN E KOSOVËS, ku përcaktohet se: Rregullat e shkollës i caktojnë të drejtat dhe detyrimet e nxënësve që nuk janë parashikuar në këtë ligj apo aktet nënligjore të nxjerra sipas tij, por ato janë të bazuara gjithmonë në legjislacionin në fuqi.

Referuar këtij udhëzimi shohim se: është në kundërshtim flagrant me Konventën Europiane të Drejtave të Njeriut, Kushtetutëm e Kosovës si dhe ligjin.

Pasi e drejta e besimit është e drejtë qe nuk derogohet në asnjë situatë dhe për asnjë arsye”, thekson ai.

Edison Balla, aktivist i shoqërisë civile në një prononcim për informim.al ka thënë se Udhëzimi Administrativ i Ministrisë së Arsimit Shkencës dhe Teknologjisë, është jo vetëm i padrejtë por edhe i paligjshëm.

Edison Balla, aktivist i shoqërisë civile

“Është i padrejtë sepse cënon liritë themelore të njeriut, siç është e drejta e shprehjes së divergjencave, pra dallimit mes njerëzve qoftë edhe nëpërmjet veshjes. Se të ndalosh vendosjen e shamisë, apo siç e konsideron akti administrativ “uniformë fetare” nuk është thjeshtë dhe vetëm ndalimi i një mënyre të caktuar veshje, por është më shumë se kaq privimi i së drejtës për t’u identifikuar sipas një mënyre fetare a tradicionale me të cilën ti dallohesh, përsa kohë veshja e identifikimi yt nuk bie në kundërshtim me moralin e përgjithshëm shoqëror. Dhe dihet botërisht që bartja e shamisë nuk cënon kurrsesi asnjë rregull shoqëror.

Është e trishtë në fakt që të diskutojmë akoma mbi këtë temë që është e vjetër dhe e gjithëpranuar po aq sa vetë njerëzimi. Vendet e lira e të demokratizuara e kanë pranuar prej kohësh këtë realitet, ndërsa fatkeqësisht Insitucioni më i lartë publik në rrafshin e Arsimit në Kosovë siç është MASHT-i vijon akoma t’i trembet këtij realiteti”, thotë për informim.al aktivisti Balla.

Pyetjes se a duhet të shfuqizohet ky udhëzim administrativ Edisoni shprehet se as që duhet diskutuar dhe që pret që të kërkohet ndjesë publike nga Ministri i MASHT pasi me këtë akt të paligjshëm preken mijëra familje dhe qytetarë të Kosovës.

“Unë në fakt pres që të kërkohet një ndjesë publike nga vetë Ministri i MASHT-it sepse mos harrojmë që me këtë akt të padrejtë e të paligjshëm janë prekur direkt e indirekt me mijëra familje e qytetarë të Kosovës.

Për të kaluar tek aspekti juridik. Ky akt administrativ është i paligjshëm sepse bie së pari në kundërshtim me “burimin” më të lartë juridik të Kosovës, që është Kushtetuta e saj e cila parashikon qartë si çdo kushtetutë tjetër demokratike se liritë dhe të drejtat themelore të qytetarëve mund të kufizohen vetëm me Ligji dhe për një interes publik.

Pra, ndalimi i regjistrimit në shkollat e mesme të vajzave që mbajnë shami po bëhet nëpërmjet një akti administrativ dhe jo me Ligj. Për ta kuptuar: Akti administrativ nuk ka fuqinë e ligjit sepse në hierarkinë ligjore është më poshtë se ligji, ndaj edhe kufizimi I të drejtave me anë të një akti administrativ është I paligjshëm.

Së dyti Kushtetuta kërkon që kufizimi i lirive dhe të drejtave të njeriut mund të bëhet për një interes publik. Pyetja është: kush është interesi publik në këtë mes. Nuk ka e nuk mund të ketë një të tillë në këtë situatë.
Gjithashtu ky akt administrativ i MASHT bie në kundërshtim me “Konventën Evropiane të të Drejtave të Njeriut” ratifikuese e së cilës është edhe Kosova.

Kjo konventë ka parashikuar një nivel të garantimit të lirive të njeriut dhe nuk i lejon shtetet palë që të bien poshtë kësaj “dyshemeje” ku bën pjesë edhe e drejta e vendosjes së shamisë pdyshim. Madje për këtë rast kemi edhe një çështje të GJEDNJ-së (Gjykata Evropiane e të Drejtave të Njeriut) që shërben tashmë edhe si precedent i detyrueshëm për shtetet antare. Bëhet fjalë për çështjen e një studentje turke kundër shtetit turk pikërisht për të drejtë e bartjes së shamisë në shkolla, dhe kjo Gjykatë ka vendosur përfundimisht se mbajtja e shamisë është një e drejtë themelore dhe si e tillë nuk mund të ndalohet e kufizohet nga shtetit.

Për këto e shumë argumente të tjera ky udhëzim është i paligjshëm e duhet shfuqizuar menjëherë”, përfundon Balla.

Lejimi i mbajtjes së shamisë për femrat e besimit mysliman në shkollat fillore dhe të mesme është rikthyer si një temë diskutimesh në Kosovë.
Debatet kanë nisur që para gjashtë viteve, kur fillimisht ishte vërejtur një numër i nxënëseve që kishin vendosur shaminë, teksa ishin ende duke vijuar shkollimin e ulët apo të mesëm, dhe më pas ishte Ministria e Arsimit që kishte lëshuar një udhëzim administrativ që ndalonte bartjen e shamisë në shkollat fillore dhe të mesme

Ata që ndërtojnë dhe forcohen... me ata është Amerika, ne të tjerët kemi sojin Kim

Nga Fatjon Gjinaj

Ata që ndërtojnë dhe forcohen... me ata është Amerika, ne të tjerët kemi sojin Kim

Ka një tentativë monstruoze për të ndarë shqiptarët këtej Morinës me ata përtej Morinës në "NE" dhe "ATA", por teksa vihet re diçka e tillë (që me traun në autostradë, policin që nxjerr tabelën aty ku targat e mjetit nisin me "RKS", akomodimi në hotelet bregdetare, drekimi a darkimi në restorante, shëtitja buzë mbrëmjes...), krijohet përshtypja sikur "NE" nuk i duam "ATA"

Janë disa shqiptarë këtej Morinës që nuk e kanë mbiemrin "Kastrati", dhe janë bash nga ata shqiptarë që ju presin me krahët hapur e zemrën mal, ndërsa trau në rrugën tuaj për ta është shtizë në syrin e tyre;

Ka shqiptarë këtej Morinës që nuk kanë uniformë policie, as tabelë për t'ju kontrolluar se mos keni me vete diçka të paligjshme, me nivel mizerabël formimi, por nga ata që mbyllin njërin sy, ju shikojnë si princër, si legjenda të gjalla të një Atdheu i cili lum që iu ka për t'i treguar botës se shqipja u kthye, shqipja rezistoi, shqipja mbijetoi;

Ka shqiptarë këtej Morinës që nuk janë pronarë hotelesh, disa prej këtyre lord e kapo të krimit që ju presin si bankomat që nxjerr para, objekt ku shfryejnë epshet, por nga ata që mbase nuk kanë çati mbi kokë për vete, por "mirë se më erdhe në Nënën Natyrë" thonë me krahëhapur;

Ka nga ata shqiptarë që kur iu shikojnë shëtitoreve, nuk mallkojnë se iu zurët vendin, por bekojnë e falenderojnë Zotin që jeni, djem si ju mbushin shpirtin e nënave që i kanë përcjellë binjtë udhëve e të botës.

Ju po largoheni dalëngadalë, ndërsa shkoni drejt trojeve të vjetra, disa edhe në vendet rezidente, ndërsa kjo Vjeshtë vjen me një pritshmëri të madhe. Diplomacia do të kapërcejë Oqeanin në fillim të Shtatorit, teksa parashikimet janë nga më të ndryshmet, nisin nga ato që ngrejnë peshë zemrat e miliona shqiptarëve, tek ato që mbetet me lut Zotin "na jep forcë të durojmë".

Takimi i Uashingtonit prag-ardhjes është një datë që do të mbetet thellë në zemër të historisë, teksa "parashikoj" se do na pezmatojë, diçka do të na marrë por në mënyrë aq diplomatike, sa as nuk do rrokim dot armët e as nuk do shtrijmë dot dorën e një paqeje të përhershme më djallin serb. Kam përshtypjen se në atë tryezë do të vihet zemra e Ballkanit ku askush si 100 e kusur vite më parë nuk do luftojë ta shqyejë, por të marrë diçka më tepër nga ç'ka. Në atë tryezë nuk shikoj harta, por biznes. Lojë me mos u nxeh ku përcaktohen kufijtë ekonomik. 

Ndryshe, Amerika me Trump për një botë patriotike është një shpresë e madhe se kreu i Pentagonit do ju thërrasë në atë tryzë si shqiptarë të Kosovës e jo shtetarët e një populli ish- nën diktatin jugosllav. Nëse ai ulet në atë tryezë dhe flet jo për Kosovën dhe Serbinë por për shqiptarët dhe serbët, do të ishte një start i ri që Amerika u jep mundësinë shqiptarëve pas 100 vitesh të provojnë për herë të dytë ndërtimin e shtetit të tyre.

Besoj se një person që kërkon të drejtojë Amerikën edhe për një mandat, nuk i ka zyrat e Pentagonit ku liderët e Ballkanit shkojnë e shëtisin korridoreve apo konsumojnë puro e Scotch, aq më pak me fenomenin Trump, por ndryshe nga sa ky i fundit ka realizuar me vendet të tjera, në Ballkan pretendimet janë të qarta. 

Kurrë nuk ka për të pasur qetësi të përhershme mes shqiptarëve dhe serbëve apo grekëve, e këtë mungesë qetësie ata e kanë krijuar vetë për të dominuar ekonomikisht, strategjikisht, diplomatikisht, ushtarakisht. E kemi krahasuar ndonjëherë veten me to? Me ekonominë e tyre, diplomacinë e tyre, ushtrinë e tyre? Ndryshe nga folklori ynë "patriotik", ata kanë ndërtuar dhe në botën e përparuar, e sidomos Fuqitë e Mëdha kanë mbajtur gjithnjë krahun e atyre që bëjnë shtet.

Për këto arsye mendoj se në fillim të Shtatorit, diplomacia shqiptare do të dale nga Shtepia e Bardhë me kokën ulur, e ajo serbe duke u zgërdhirë vesh më vesh. E nëse ndodh kështu, Kosova diçka ka lëshuar. Shqiptarët i kanë të gjitha privilegjet, ndryshe nga 1913, që të përgatiten e mobilizohen kombëtarisht, për të marrë nëpër këmbë klasën politike, që sot e tutje të mos na marrë njeri nëpër këmbë.

Duhet të kuptojmë! Historia nuk duhet përsëritur në këto rrethana, por ndërtuar një e re aty ku udhëtonin kalorësit dhe shqiptarët që ajo përshkruan. Që diçka të mbetet në histori, nuk do të thotë që të caktosh vetëm një vend, një datë dhe një ngjarje, shpesh kjo shkencë humane përshkruan rastësitë dhe vendimet e rëndësishme që merren në rrethana të tilla duke krijuar një ngjarje.

Koha e një ngjarje të madhe ka ardhur, por fatkeqësisht mendojmë  "NE" dhe "ATA", e për më keq as "NE" vetë e as "ATA" vetë nuk kanë një vizion, se  nuk e kemi të zhvilluar ndërgjegjen për vetëvendosje.

Amerika është me të fortit, ajo ka ndikuar historikisht në ndërtimin e aleatëve të saj, ne s'kami dashur, s'kemi ditur, s'kemi mundur, ç'rëndësi ka. Por ta harrojmë që Amerika si Amerikë ti besojë një shteti të dështuar, ndaj Trump nuk rreshtohet me shqiptarët, duke na lënë në derë sa për të na bërë lëmsh, sojin e Kim.

Mbroni veten, familjen dhe Kombin tuaj. Nga Silvana Begaj

MBRONI VETEN, FAMILJEN DHE KOMBIN TUAJ

Nga: Silvana Begaj

Covid, Noja e plot halle ne këtej. Greku andej bëri kërrdinë
E mori çfarë kishte për të marr.

Po flas për atë Greqinë që na vodhi historinë
Po flas për atë Greqinë që na lë si qen nëpër dogana
Po flas për atë Greqinë që na ndryshon emrat 
Po flas për atë Greqinë që sa e sa shqiptarë ka torturuar e vrarë maleve
Po flas për atë Greqinë që akoma ka ligjin e luftës me ne
Po flas për atë Greqinë që ka ligje të tjera për shqiptarët
Po flas për atë Greqinë që motivon ushtrinë se si do na vrasin
Po flas për atë Greqinë që na ka marr Camërinë

Kësaj Greqie ia dhuruan detin politikanët tanë, prandaj Ju lutem militantëve! Plasini sytë kur mbroni Ata! 
Mbroni njëherë veten, familjen dhe kombin tuaj

Silvana BEGAJ

/TANI/

Mesazhi im personal e botëkuptimor për Opozitën Nga Agron Tufa!

Mesazhi im personal e botëkuptimor për Opozitën

Nga debatet e lëndimet e ditëve te fundit rreth dublimit të kauzave popullore te se Djathtes, qe po ia merr persiper e majta, duke i banalizuar ato e duke i çaktivizuar ato, ne frymën e absurdizimit të tyre, kam nxjerre nje perfundim (te vjeter), te cilin e kam artikuluar ne shkrimet e mia publike nga 2013 ne forma te ndryshme:

PD duhet te kthehet ne identitetin e mbeshtetesve te vet dhe te perfshije gjeresisht potecialet  intelektuale të djathta, qe jane te shumta e të jashtezakonshem ne Shqiperi.

 

PD duhet të riformatohet, botëkuptimisht, strukturalisht, nominalisht, në nje aleancë të gjere në gjithe spektrin e saj nga qendra e djathtas, t’u japë fund mërive e te fillojë një Lëvizje të gjere nga baza fshat me fshat e qytet me qytet, pa u ndalur, nga Jugu në Veri, deri ne diten e zgjedhjeve te pergjithshme, nese nuk do qe te pesoje shkallen e metamorfozes nga dinozauri tek hardhuca e sotme. Kjo eshte ne fakt ajo çfare ka ngjare, e qe duhet te marre fund qe tani.

PD dhe aleatet te formojne nje front te gjere e te sinqerte, te zbresin ne popull, ta shohin ate ne sy, te pranojne hapur e çiltas gabimet e dobesite e deritashme dhe te lidhin nje Besatim te ri me të, një besatim te ri, qe jep shprese, sepse vetem te bashkuar e te sinqerte mund te rrëzojmë vargmalet oligarkike financiare dhe kriminale te pushtetit te sotem. Vetem me Votë! Pa para! Pa Drogë!

PD e aleatet duhet te ndryshojne teresisht pjesen derrmuese te Bazes, deget e zeherosura, armiqesore, mercenare, me njerez të dalëboje e qe jane pergjegjës direktë të rrethit vicioz ku e kanë katandisur PD-në e te djathten deri me sot. Keto dege janë jofunksionale neper rrethe. Si mund te hysh ne zgjedhje ne keto zona intrigantesh, mizantropesh, e sulltanatesh? Ata kane krijuar ambiente acide aty dhe jane te perbuzur nga popullata.

PD duhet te heq dore nga instalimi i çunakeve pa pervoje e pa bindje, pa reputacion neper deget e partise, neper deget e lagjeve te qyteteve, te cilet nuk ndjejne asnje peshe tragjike se si eshte rrudhur e djathta në zgjedhjet e ketyre viteve.

PD duhet te heqe dore nga krijimi i vasaleve, vasalizmit, nga drejtues e perfaqesues servile, racë e shalueshme. T’u ruhet keshilltareve diabolike qe i fryjnë ne vesh, duke e devijuar fatalisht nga domosdoja, vendalinj qofshin apo te huaj.

PD duhet te ringrihet ne kembe me idealet e mbeshtetësve te vet. 

Te mos harroje se ka mbeshtetje pjesën me fisnike e me te mrekullueshme te popullit shqiptar, por mund ta humbë atë tërësisht.

PD duhet te heqe dore nga listat e perfaqesimit ne zgjedhje me kandidate qe derdhin shuma marramendese per t’u berë deputete. Sepse keto Vota fitohen me zemer, me bindje e perkushtim, jo me para. Ne kete menyre ju po ngulitni traditen e kontrates me Djallin ne popull. PD nuk duhet te imitoje kundershtaret qe e kane filozofi blerjen. Sepse ja, i keni ne parlament ato deputetë-viça... çfare kane bere ata deti me tash ne grazhdin e parlamentit?

PD te mbeshtetet nga njerez me pervoje e besnikë, te pakompromentueshem, qe e kane deshmuar kete qe ne ditet e para e deri sot neper rrethet e tyre nga Gjirokastra e lart

. 

PD duhet te hapet ne shoqeri jo permes nje, dy apo tre lideresh e figurash, por me tere arsenalin qe ka e qe duhet te perfshije dhe te tjetë, sa me pare: nje formacion figurash qe flasin e kontaktojne shqiptaret jo brenda perimetrit te Unazes, por anembane atdheut.

PD duhet të sheshoje mosmarrëveshjet dhe mëritë sa me pare, me te larguarit apo të lënduarit e hershem apo te rinj, sepse e djathta duhet te gatitet ne nje beteje finale, per te ardhur ne pushtet, jo per te gezuar pushtetin si privilegj egocentrik, por per te shpetuar vendin nga degradimi, denatyrimi, deshperimi dhe tenja e nje propagande mashtrimtare e populiste.

PD dhe e djathta jane pergjegjes per humbjen e shpreses, per katandisjen e ketij vendi te bukur ne nje ferr te pabanueshëm e pa perspektive.

Jane pergjegjes sepse roli i Opozites eshte te ndale me çdo kusht rrokullisjen e vendit në theqafje, kur udhehiqet nga nje i çmendur!

PD duhet te heqe dore nga sepata e sharra ne trungun e saj!

PD dhe e Djathta, e riformatuar, e Rilindur (jo mavi) e bashkuar kanë per detyre e mision, te ndalin turrin e Shqiptareve ne arrati, ta bejne te banueshem kete vend, te dashur e te moralshem: kane per mision ta çojne atdheun tone nga NATO, në BE, jo si lyparakë, por si qytetare qe e meritojme me dinjitet!

Mesazhi im personal e botëkuptimor për Opozitën

Nga Agron Tufa!

Edi Rama, ky kopjac i pandreqshem!

Nga Bardh Spahia: Edi Rama, ky kopjac i pandreqshem! 

EDI RAMA, KY KOPJAC I PANDREQSHEM!

7 muaj në situatë sprovuese me pandeminë Covid-19 dhe Edi Rama ende nuk ka një strategji as për personelin shëndetësor, që mbetet nën kapacitete përpara periudhës vjeshtë-dimër!!! Pas javësh të tëra heshtje, Edi Rama u shfaq para mjekëve të spitalit infektiv, për t’u thënë se ka vendosur t’u rrisë pagat, një fakt që PD e ka publikuar prej kohësh, si pjesë të strategjisë së saj për sistemin shëndetësor, sapo të vijë në pushtet rrogat e mjekëve do rriten në 1200 euro ndërsa e infermjerëve në 700 euro! Por si cdo kopjac, që nuk e ka të vetën idenë, nuk di të thotë se sa do i rrisë pagat e mjekëve e infermierëve, por bën premtime elektorale duke mbetur tek niveli i retorikës së propagandës ndërkohë që për 8 vite nuk pati asnjë rritje pagash vetëm mbushje xhepash të oligarkëve!!! 

Njëlloj nuk arrin të materializojë si duhet, as sugjerimin tjetër të PD, vaksinimin falas të të gjithë popullsisë për gripin stinor! Edi Rama premtoi sot vaksinim falas të kategorive të caktuara të popullsisë, si të ishte ndonjë risi rilindase!!! Në fakt kjo ka qenë e mundur që në kohën e qeverisjes së Partisë Demokratike dhe cdo qytetar që e përfiton e ka të qartë këtë, njëlloj sic ka edhe propagandën farsë të Edi Ramës! C’ka PD ka sugjeruar është vaksinimi falas i të gjithë popullatës për gripin stinor, në kushtet kur askush nuk e di se si do sillet Covid-19, me shfaqjen e këtij gripi! Këtë Edi Rama nuk po e kupton dot! Njëlloj asnjë fjalë për buxhetin për shëndetësinë, edhe pse e ka renditur Shqipërinë, si vendi me shpenzimet më të ulëta në Europën Juglindore, c’ka rrit pasiguritë para muajve të ardhshëm! Gropa e thellë që ka krijuar në buxhetin e shtetit për shkak të prioritizimit të PPP-vë e tenderave sekretë korruptivë, po shndërrohet në kosto për sektorin që ka më shumë nevojë në këtë periudhë, shëndetësinë! Përse nuk rishikohet buxheti për shëndetësinë? Përse konsiderohen të paprekshme koncesionet e PPP-të në shëndetësi, para një pandemie? Përse jemi ende të fundit në rajon për numrin e ulët të testimeve dhe cila është prejardhja e mënyra e sigurimit të atyre, që vazhdojnë të mbeten enigmë? Kur do plotësohen me pajisje e staf spitalet Covid 3 dhe 4, në mënyrë që “Shefqet Ndroqi” të rikthehet në profilin e vet, si i vetmi spital i specializuar për sëmundjet pulmonare?

As edhe një përgjigje, e as edhe një ide nuk ka Edi Rama për asnjërën nga këto tema të nxehta që do i kemi aty, edhe më të rënduara në muajt e ardhshëm, nëse nuk veprohet!

Rikthimi pas muajsh të tërë me ide të kopjuara keq, dëshmon se shëndeti i qytetarëve nuk është shqetësim i Edi Ramës, as në kohë pandemie, e me të panjohurën e muajve të ardhshëm! Cdo ditë në karrike, Edi Rama është kosto për shqiptarët dhe e dëshmon vetë me zë e figurë edhe përmes ERTV-së!

Silvana: Nihilizmi Evropian ndaj Shqiptarëve

Silvana Begaj

Jam në hall sepse nuk po e lexoj dhe as po e kuptoj dot Europën! Kur flasin përfaqësuesit e saj japin imazhin e një Shqipërie në zhvillim gati gati me standarte Europiane.

Kur është puna për çeljen e negociatave për anëtarësimin në BE dalin përfaqësuesit dhe thonë ekzaktësisht të kundërtën, por në mënyrë më të moderuar duke shtuar detyrat e shtëpisë.

Kur shqiptarët kërkojnë ndihmë nga Europa ,të marim shembullin e shëndetësisë, Europa i kthen nga kanë ardhur me motivimin që Shqipëria sot ka mjekësinë në nivelin europian prandaj këto operacione, mjekime, apo terapi mund ti ndjekin në vendin e tyre .Cdo shtet i Europës ka në konventën e refugjatit që cilido shtetas jashtë Bashkimit Europian mund të përfitoj statusin e rezidentit nëse përmbush kushtet e mëposhtme si:mungesa e sigurisë, shëndetësisë, apo vjen nga vendet e luftës etj.

Për shëndetësinë kryesisht vijnë ata që kanë sëmundje të vecanta dhe të rënda ose kanë mjekime dhe trajtime shumë të shtrenjta ose kur kanë fëmijë të sëmurë ose me aftësi të kufizuara. Menjëherë të vjen një letër ku të shpjegon që Shqipëria është një vend që po aderon të futet në Bashkimin Europian dhe kushtet e mjekësisë janë brenda standarteve prandaj; Kthehuni në vendin tuaj! Ama sot, po të njëjtin arsyetim po e përdorin për të na mbyllur dyert. Ne jemi rrezik për Europën sepse nuk i kemi kushtet për të trajtuar rastet e virusit Covid19. Ndajeni mendjen tani : I kemi apo nuk i kemi?

Ku është diferenca nëse një Europian është me Covid dhe udhëton me një shqipëtar që udhëton? Nëse Covid është rrezik duhet të jetë njësoj për të gjithë. Të mbyllen rrugët me të gjithë ose Hapni rrugët me Shqipërinë!

Kur flasim për sigurinë në shtetet europiane na thonë se vendi juaj është në listën e vendeve të sigurta, por lejon të shkruhen e shpërndahen artikuj për një Shqipëri narkotike dhe me një mafie të fuqishme.

Informacioni për Shqipërinë është negativ. Pra, dikush i bën “hysmet” që kjo teori e poshtërimit të shqipëtarëve të marr dhenë në tërë globin. Askush nuk flet për bukuritë e Shqipërisë, për mikpritjen shqipëtare, për cmimet e ulëta, për ushqimet bio e të shijëshme. Jo, ato harrohen madje fshihen me kujdes mos të ngeli asnjë gjurmë.

Dhe nëse Shqipëria qenka kaq e rrezikshme apo kaq e pazhvilluar sa per tu lënë jashtë (cuditërisht gjithmonë), përfaqësuesit tuaj në Shqipëri pse nuk e evidentojnë dhe ta bëjnë problem deri në zgjidhje të këtyre situatave? Ata janë pothuajse kudo, madje kanë qënë dhe në parlament dhe japin vetëm vlerësime pozitive.

E nëse ju nuk i respektoni rregullat të parët, pse ti respektojmë ne? Ne nga ju kemi mësuar deri më sot duke ju marri si model. Por ta dini, shumë gjëra i gjetëm midis jush; si krimin, drogën, shfrytëzimin që ne nuk i kishim më parë.
Na lini të fundit në radhë dhe na kontrolloni cdo gjë nëpër kufij. Doni krahë pune nga ne dhe mezi na pajisni me leje qëndrimi duke shpikur lloj lloj marifetesh gjoja metoda të reja, me leje afatshkurtra.
Keni mësuar që tek ne shiten diploma madje blini edhe vet dhe shpesh vini pikëpyetje në nivelin e arsimit tonë etj.
Në Shqipëri lindën këto fenomene, duke shfrytëzuar mungesën e shtetit, por ama kemi dhe specialistë në fusha të ndryshme që po bëjnë jehonë nëpër botë. Me ato kushte, kemi dhe doktorr inxhiniera, ekonomista, jurista ndër më të mirët, madje universitete me emër si Cambridge, Oxford, Harvard mbledhin studentë shqipëtarë. Specialistë të vjetër janë nga më të kërkuarit në tërë globin.

Por, vërtet ne i kemi të tilla fenomene, por a nuk ka cdo shtet? Po ju? Po ua them unë! I keni me tepëricë, madje shqipëtarët vijnë mbrapa jush në të gjitha paudhësitë e njerëzimit. Por tashmë shqiptarët ju njohin! Ju jeni fallco, ndryshe hiqeni dhe ndryshe jeni! Ju jeni vetëm propogandë dhe ekzpozim fallco! Shqiptarët janë shumë më origjinal se ju! Ne jemi njerëzit e rregullt që sa kemi filluar tju imitojmë!

Ne kemi mikun dhe lekun, ju keni ”personin e kontaktit” dhe ”dhuratat”
Ne kemi vrasje për motive të dobëta, ju keni vrasje midis getove ku policia as nuk futet dot.
Ne kemi media të blerë, ju keni ”media përkrahëse”
Ne kemi drogë në qarkullim, ju keni një numër të lartë përdoruesish
Ne kemi korrupsion të dukshëm, ju keni korrupsion zotërinjsh në nivele të larta e të heshtur!

Prandaj, nuk jeni më mirë se ne! Ne jemi më mirë se Ju! Kemi histori e cila na është vjedhur e deformuar nga Ju për interesat tuaja të errëta. Ne në darkë kur mbyllim derën e shtëpisë kemi një familje që na pret se jemi popull kolektiv e familjarë, kurse ju me ndonjë kafshë shtëpiake.
E nëse mendoni se jeni më të pasur se ne ,përsëri e keni gabim. Ne jemi të keqmenaxhuar, por jo të varfër. Ne jemi të vjedhur, por jo të varfër.

Na përkrahëni se keni për të përfituar shumë nga shqipëtarët! Nuk kemi qënë perandori, por jemi me shumë histori.

Nuk kemi pushtuar popuj të tjerë, por edhe pse jemi viktima të pushtimeve e coptimeve kemi ruajtur gjuhën, kulturën, traditën dhe vetitë më të mira të njeriut.
Dijeni se jemi njerez madje shumë civilë e të qytetëruar. Mësojini këto gjëra se janë me interes për Ju e për Ne e mbi të gjitha Hapni rrugët me Shqipërinë!

Silvana Begaj Per Shqipnews.net Nga /TANI

Historitë e masakreve serbe në Lumë

 

Ashtu si edhe herëve të tjera që kam vizituar Kukësin, në shesh kam pa një piramidë të vogël, kushtuar 2000 Martirëve të Lumës, viktima të masakrave serbe në Lumë (1912-1913), njërës nga mizoritë më të mëdha serbe në Shqipëri, pasi siç dihet Beogradi gjithnjë ka synuar zgjerimin e kufijve, tjetërsimin e popullsisë anase në aspektin kombëtar e fetar dhe daljen në brigjet e detit Adriatik. Me këtë rast huazuam tekstin tejet përmbajtjesor të Prof. Dr. Shefqet Hoxhës

Teksti: Prof. dr. Shefqet Hoxha

Fotot: Rexhep Rifati

Më 14 dhjetor 2018 populli dhe Bashkia e Kukësit u blatoi 2000 martirëve të masakruar nga forcat ushtarake serbe, në njëqind e pesë vjetorin e rënies, një muranë gjaku.

Është një vepër kjo tejet e lavdërueshme.

Holokausti i parë në Europë

A mos pak vonë?

-Jo, sepse tre lapidarë janë ngritur më pare për këta martirë: në Topojan për 620 të rënë, në Përbreg për 375, në Kalis për 92. Këto vepra janë mirëpritur nga malësorët e Lumës, janë nderuar dhe martirët janë përkujtuar herë pas here. Luma dhe mbarë Kukesi nuk e harrojnë kurrë gjakun e vet, ani pse mund të ketë kritizerë te padishëm a smirëxhinj. Për këta do te lutemi: ‘Fali zot se nuk dinë çfare thonë !’ U kujtojmë atyre se holokausti i parë në Europë është zhvilluar në Lumë, në Kosovë dhe në Dibër (Hans Peter Rrallman).

Fshatrat digjen, ndërsa edhe pleq, fëmijë e gra therën me bajoneta

1- Viti i sivjetmë shënon 105 vjetorin (sivjet është 106 vjetori, vërejtja e jonë)  e kryengritjes antiserbe të shtator-tetorit 1913 në Shqipërinë Verilindore(Dibër , Lumë, Kosovë, Malësi e Gjakovës). Rëndësia e përkujtesës së kësaj ngjarjeje historike është dyfishe: E para, kjo kryengritje qe kundërpërgjigje e shqiptarëve ndaj padrejtësisë që u bënte Europa duke i dhënë Serbisë tokat e tyre, pra qe një reagim i menjëhershëm ndaj vendimeve te Konferencës së Ambasadorëve në Londër;

E dyta, sepse ajo la pas një plojë gjaku të panjohur më përpara, një gjenocid te paimagjinueshëm ndaj banorëve të Kosovës, Lumës, Dibrës me qëllim që t’i shfaroste e t’i zëvendësonte me serbë. Sipas zv/konsullit austo-hunguraz të Prizrenit, Kolhruss,’ trupat serbe kanë marrë urdhër të djegin të gjithë fshatrat e Lumës dhe të Opojës dhe të shfarosin popullsinë e këtyre viseve me qëllim që luftëtarët lumjanë të zhduken përfundimisht nga bota, sepse do të ishin rrezik për serbët…’.Ndihmesa e lumjanëve në kryengritjen antiserbe të shtator-tetorit 1913,ka qenë e ndjeshme , prandaj është shkruar për të. Të pashoqe kanë qenë edhe mizoritë serbe ndaj tyre e këto kanë mbetur pa u vënë re, madje që në ndodhje të tyre. Në vjeshtën e vitit 1913, luftimet midis serbëve dhe lumjanëve(por jo vetëm te këtyre) u përcollën nga masakra, djegie, grabitje. U bënë shkrumb e hi kulla, shtëpi, stane, mashna; u therën me bajoneta pleq, fëmijë e gra; u dogjën fshatra, u vranë ose u shkrumbuan qindra banorë, u grabitën mijëra krerë bagëti të imta e të trasha. Burimet dokumentare, plotësuar me të dhëna gojore e njoftime te shtypit të kohës, na mundësojnë skicimin e kontributeve te lumjanëve në kryengritjen e vitit 1913. Ajo nga Dibra u shtri në Lumë e këtu flamurin e saj e mbajtën Qazim Lika e Ramadan Zaskoci, po ndihmuan edhe Osman Lita, Sali Spahia, Cen Daci, Ramadan Çejku, Dervish Bajraktari, Nail Hyseni(Gorë). Por qëndresa e lumjanëve,për të cilën s’po flasim sot, u fashit. Krahina ra sërish nën robërinë serbe(tetor 1913),por jo përjetësisht.

Si u mposhtë kryengritje?!

2- Si u mposht kryengritja, vijuan reprezaljet si një vit më pare(1912). Gjatë muajve tetor-nëntor 1913 forcat gjakatare të armikut të ngulura në pika dominuese, të mbrojtura me ‘tabe’ e ‘llogore’, për të përballuar mësymjet e malësorëve të tërmegjur, me të cilët kishin ndërprerë çdo kontakt, me një histerizëm genocidist e mllef hienash, nisën te masakrojnë, të vrasin, të therin,, të rrjepin, të hedhin të gjallë në zjarre, gra, burra, fëmijë, pleq, t’u çanin barkun me bajoneta grave shtatzëna, te përdhunonin femrat që kapnin, të grabitnin vajza e nuse të reja e t’i nisnin drejt Shumadisë…., të përdhosnin vendet e shenjta të kultit mysliman, xhami, teqe, tyrbe. Pa çelur mirë dita ushtarët serbe mbyllnin shtigjet e leqet e katundeve, pastaj fillonin gjahun; kapnin kë te mundnin pa dallim moshe e seksi, i lidhnin me konopë, me tela, me zingjirë dhe i vargonin njëri pas tjetrit ose i truçonin nëpër pika të caktuara dhe hidheshin mbi prenë e tyre me plumba , me thika me zingija që të merrnin gjakun e ‘stërvinave’ të tyre që u kishin mbetur në nëntorin e vitit 1912 e në tetorin e 1913-ës nëpër prrocka , sheje, përroje të Lumës. E, në këto mynxyra shiheshin sy me sy bijë e prindër , motra e vëllezër, gra e burra.

Në Lumë u dogjën mbi 700 shtëpi e kulla

Me këto aksione të përgjakshme gjatë rrethit kohor vjeshtë 1912-vjeshtë 1913, barbarët serbe dogjën në Lumë mbi 700 shtëpi e kulla, vranë e therën mbi 1800 banorë, grabitën mbi 7000 krerë bagëti të imta e të trasha Brenda krahinës dhe disa mijëra të tjera që udhëtonin drejt brigjeve të detit Egje për dimërim. Sipas gazetës ‘Shqipëria e Re’,’serbët në çdo vis shqiptar që shkojnë , vrasin, presin, burgosin, dhunojnë e plaçkitin popullsinë e pafajshme , vetëm se janë shqiptarë’…..Kështu bënë ata edhe në Lumë ,jo thjesht për hakmarrje, por për pastrim etnik, madje ky ishte synimi kryesor i tyre. Gjakatarët serbë masakruan në Përbreg 375 vetë,në Topojan e Xhaferaj 500 vetë,n ë Brekijë 120, në Lojme e Nimçë 80 vetë, në Palush 100 vetë, në Ceren 40 vetë, në Morin 40 burra, në Bardhoc, në Gjegjan, në Tejdrine, në Kalimash, në Surroj, në Kryemadh, në Gëdheshtë, në Pistë etj. Luma u shëndërrua në lumë gjaku. Dëshmi për këto masakra në Lumë kemi prej raporteve të konsullatave të huaja në Prizeren, nga shtypi shqiptar i kohës dhe ai socialdemokrat serb, nga gjurmues shqiptar e të huaj,(Leo Freundlich, Edit Durham, Sotir Kolea, Lazër Mjeda etj,). Në ditët tona kanë gjurmuar për këto masakra edhe studiues vendës. Ja disa pohime për këto mynxyra:

Gra dhe fëmijë, pa ekzagjerimin më të vogël,  janë djegur të gjallë

Leo Freundlich: ‘Gra dhe fëmijë, pa ekzagjerimin më të vogël janë zhytur në kashtë dhe janë djegur të gjallë përpara baballarëve e bashkëshortëve të tyre, të lidhur këmbë e dorë. Gra shtatzëna janë shpërthyer në mes në mënyrën më të llahtarshme dhe fëmijët e porsalindur janë ngritur përpjetë me bajoneta…. E tërë kjo duket e pabesueshme, por është e vërtetë.Katërqind burra lumjanë që u dorëzuan vullnetarisht u çuan në Prizeren, ku, pastaj, u mbytën përditë me grupe dyzet-gjashtëdhjetë vetësh. Në rajonin e Lumës, u shkatërruan krejtësisht 27 fshatra…’.

Edith Durham: ‘ Nga krahinat e pushtuara vinin njoftime të dhimbshme për mizoritë e egra që bënin serbët dhe malazezët ndaj popullsisë shqiptare. Dhe pushtuesit jo nuk i fshihnin bëmat e tyre, por,përkundrazi, ata mburreshin me to. Nje officer serb desh u mbyt me birrë nga e qeshura kur me tregoi sesi ushtarët e tij kishin therur me bajoneta gratë dhe fëmijet e Lumës…’.

‘Radnicke Novine’,(nr.22,9 tetor 1913); ‘…Mund të them se Luma nuk ekziston më. Gjithçka është shndërruar në kufoma, hi e pluhur. Kishte fshatra me nga 100-150-200 shtëpi, në të cilët nuk ngeli absolutisht askush gjallë… I mblidheshin tubë, nga 40 deri 50 njerëz dhe ashtu si ishin grumbull i thernin të gjithë me thika. Plaçkitje ordinere u bënë kudo. Oficerët rrëmbyen kope te tëra bagëtish dhe i shitën përmes ushtarëve në Prizeren….’.

Sotir Koleja, Lazër Mjeda dhe një Raport zyrtar i Fuqive të mëdha (1919) na kanë shpaluar mizori çnjerëzore të detajuara fshat për fshat (vrasja, djegie, grabitje). Në vazhdën e këtyre gjurmuesve kanë ecur Qamil Hoxha e Naim Manaj që kanë bubrruar në mjedise popullore e ndër bashkëkohës që u patën shpëtuar atyre barbarive. Qamil Hoxha ka mbledhur të dhëna gojore nga fshatrat Ploshtan, Gjegje, Mamëz, Nimçe, Resk, Surroj, Bicaj, Brekijë, Dafke, Përbreg, Ceren, Kalis etj dhe këto janë botuar (post mortum) nga pasardhësit.

Naim Manaj ka shpaluar lista banorësh të masakruar në vjeshtë 1913 në Topojan, Brekijë, Lojme, Nimçe, Xhaferaj, Turaj dhe i ka botuar në gjallje të tij. Në saj të këtyre kontributeve ne kemi pothuaj të plotë pamjen e mizorive serbe mbi banorët e Lumës në vjeshtë 1913, po edhe qëndresën e tyre mbinjerëzore për të mbetur sa më shumë gjallë në trojet qe trashëgonin prej të parëve. Kërkimet e mia në rrethinën e Malziut vijnë e plotësojnë të dhënat për mizoritë serbe në trevën e gjerë të Kukësit në vitet 1912-1913,(botuar në librin ‘ Barbaritë serbe në Lumë’, 1912-1913).

Fishta: ‘Luma edhe pse u vorfnue e u rrallue, nuk ra ‘

Është interesant të kujtojmë edhe një dëshmi që na ka sjellë në mënyrë të letrarizuar Novalis (një pseudonim ) në ‘Gazeta e Re’ (1928): 28 gra-28 martire (kushtuar nanave shqiptare që i dhanë fatosa Shqipnis).

Autori ka shkruar : ‘….Ushtritë serbe po shtriheshin në viset shqiptare të Lumës e aty, n’emën të qytetnimit me zjarm e me shkretnim, po mundoheshin me ua thye shqiptarëve atë kryenaltesinë e tyne legjendare…’. Por as burrat, as gratë-sipas tij-nuk u gjunjëzuen; madje 28 sokolesha nga Luma e Epërme (Opojë) përsëritën aktin e motrave të tyre suljote, duke u hedhur nëpër puse. ‘A dëgjoni, mori lum motra, burrat na i vranë, vllaznit po, prindët po, fëmijët na i lanë jetima rrugëve, tokë e shtëpi na i shkretuen, por për të gjitha këto qemë tue ba gajret, tue qëndrue, por medet halli i zi që na ka gjetë; jam tue ndi se ushtrija e anmikut e ka menden me na marrë si role, me na përdorë si gja e tyne derisa sokolat tanë të bijnë në dorë…’

Megjithatë ,Luma edhe pse u vorfnue e u rrallue, nuk ra , nuk vdiq. Ka pasë shkruar Gj. Fishta : ‘Qe pra sot po ka Shqipni, qe pra sot po ka Shqiptarë!’.

Masakrat serbe në Lumë, zënë vetëm një krye në tubën e mizorive serbe në Shqipëri

Masakrat serbe në Lumë (1912-1913) zënë vetëm një krye në tubën e mizorive serbe në Shqipëri, sepse Beogradi ka synuar gjithnjë zgjerimin e kufijve , tjetërsimin e popullsisë anase në aspektin kombëtar e fetar, daljen në brigjet e detit Adriatik. E, Luma, Kosova, e Dibra kanë qenë si lisi para farkës. Luma qe goditur në vjeshtën e vitit 1912, në vjeshtën e një viti më pas (1913), më 1915, në vitet e zeza 1918-1921. Por, për fat të mirë, as s’u shua, as nuk mbeti nën sundimin serb, edhe përkundur grykësisë së pamatme të krajlave të Beogradit. Nuk u shua raca shqiptare as në Dibër, as në Malësi të Gjakovës, as në Has, as në Kosovën martire, e cila tanimë ka fituar lirinë dhe ka formuar shtetin e vet.

Kuksianët për mikpritjen vëllazërore të kosovarëve merituan titullin e lartë ‘Nderi i Kombit’

Të gjitha këto vise përballuan me sukses holokaustin e parë në historinë e Europës, por Kosova edhe atë me te fundit, më të madhin, që njeh ky kontinent: përzënien e mijëra mijëra shqiptarëve nga trojet e veta stërgjyshore(1999).E, kësaj here Luma e përgjakur me 1912, 1913, 1915, 1918-1921, pse dinte ç’janë barbaritë, grabitjet, përzëniet, ia doli të presë me bujari mijëra kosovarë që u përzunë nga Milosheviçi. Kuksianët bënë, s’mund të bënte vëllai për vëllain dhe merituan titullin e lartë ‘ Nderi I Kombit’. E, sot, edhe pse vonë, populli dhe Bashkia e Kukësit, si peng nderimi, po u blatojnë martirëve lumjanë të masakruar nga shovinistët serbe në vitet 1912-1913 një muranë gjaku, që tregon se Luma nuk i ka harrua bijtë e vet.

Dhe nuk do t’i harrojë!

I përjetshëm qoftë kujtimi i tyre

/ TAN CARA/