Silvana Begaj: Një grua!

Nga Silvana Begaj: Një grua!

Vesha takat, lyeva buzët me buzëkuq, stilova flokët, vesha fustanin më të mirë dhe lajmërova mediat: Fola për barazinë gjinore! U duartrokita , u emocionova, ika. Cdo gjë vazhdoi ashtu si ishte dhe pas fjalimit tim glamur. Dhe vetë e dija që kjo cështje nuk zgjidhet kështu, por cmë duhet mua? Puna ime mbaron aty. Nuk dua të mendoj më gjatë sepse make up-i profesional më bie. Kjo është bota. Unë jam e përkëdhelur nga fati kurse shumica jo. Unë jam një grua! Jam një grua ulur në këmbët e urës në mesin e një kryeqyteti dhe nuk është fundi i botës. Burri më nxorri jashtë nga shtëpia bashkë me fëmijët. Askush nuk i ka thënë këtij burri që ka mbaruar koha e skllavopronarëve. Nuk ia kanë thënë! Nuk është fundi i botës! Edhe unë jam një grua! Nuk e di pse më kujtohet ajo historia e një djalit që cdo ditë i lutej Zotit ti sillte një bicikletë dhe kaluan vite dhe Zoti nuk ia solli bicikletën. Atëherë e kuptoi se Zoti nuk funksionte kështu. Një mëngjes u ngrit, vodhi një bicikletë dhe në darkë iu lutë Zotit tia falte. Ndoshta kështu duhet të veproj unë dhe një grua! Mu kujtua dhe një sekuencë ku në një prej seminareve dëgjova një histori që mu skalit në kokë se rreth viteve 1920 në Spanjë një grup femrash te maskuara iu bënin pritë dhe rrihnin burrat që ushtronin dhunë ndaj grave. Duhet të bëhemi dhe ne kacak ndoshta! Unë jam ajo që e mendoj këtë dhe unë jam një grua! Ti që po gatuan dhe ndoshta padashje lexon këtë shkrim! Ti që je duke larë rrobat, ti që je duke larë shtëpinë, ti që je duke larë enët, ti që je duke u marrë me fëmijët, ti që po shkon me vrap në shtëpi pasi mbarove punën se të presin punët e tjera në shtëpi! Ndalo vrapin dhe Ti më dëgjo! Po flas me ty! Ti je aq njëri se një burr, Ti je aq burrërore sa një burr! Prandaj nxirrni këdo përvec vetes se ajo shtëpi është e juaja. Ajo familje është e juaja. E nëse shteti nuk bën dicka ngrini zërin vetë. Cfarë është një burr? Një qenie njerëzore e vdekshme po si ju! E pjesa më e madhe nuk janë as burra. Se një burr është dora që ti kap cdo natë para se të flesh gjum dhe ndihesh e mbrojtur dhe jo një që nxjerr familjen jashtë. Unë jam një grua dhe po ju pyes: A u arrestua ai zotëria? Pse atë grua e morën shoqatat dhe nuk e cuan në shtëpine e saj duke hequr atë burr që aty? Dhe ajo që po më gërryen nga brenda është: Gratë përfaqësuese, zëri i tyre si përfaqësueset tona në pushtet ku është? Po vipat me shumë ndjekës? Apo nuk e panë të volitshme të ngrenë zërin?? Epo, po ua them unë! Është për të ulëritur! Ajo është një grua! Një grua e cila u hodh në rrugë. Një grua si unë, po aq e fortë sa unë. Ajo grua jam unë, ajo grua jeni ju, ajo grua është motra juaj! Ajo nuk është thjesht një grua! Ajo është nënë dhe bashkë me fëmijët ishte ulur në këmbët e urës pa u ankuar. Cfarë është dashuria? Cicërimat e zogjve, rrjedhja e lumenjve që duken si muzikë kur ti shikon atë apo një dorë që nuk të lëshon kurr? Uë mendoj se është një dorë që nuk të lëshon kurr e nëse ai e lëshon atë dorë atëherë leshojani dhe ju dhe kujdesuni për veten dhe fëmijët tuaj sepse turpi ka kohë që nuk ekziston më. Se ajo, unë , ju jemi një grua, ajo grua! Dhe ne sëbashku jemi Ajo grua e ulur në cepin e urës bashkë me fëmijët! SILVANA BEGAJ

Kur u mbulova burri me la dhe mi mori femijet

Kur u mbulova burri me la dhe mi mori femijet…-Mirmrama te dashur Shqipetar kam per ta tregu historin time se si me ndryshun gjerat prej asaj di te un jam shkaterru totalisht nga merzija.Kurr si kam pas ne qef vajzat qe jan provokuese dhe te cilat i zbulojn pjest e trupit.Jam ne vajz 32 vjeqare e nje fshati te Kosoves u martova ne moshen 26 vjeqare dhe fillova nje jet te re.Burrin ma kan gjet familja jem,jemi martu me msitni kam dal mka pelqy dhe jemi martu.Po kur u martova burri filloj te me maltretoj dhe te me ofendoj ter kohen pas 14 muaje martes un mbeta shtatezen isha shum e lumtur jam vajza e vetme e familjes time dhe familja jem u”qmenden”nga gezimi kur ju dhash lajmin se po behem Nene.Kam edhe dy vllezer tjer njeri jasht tjetri ketu.Pasi linda burri nuk ndryshoj hiq aspak vetem sa mori zemer me shum dhe u sillte edhe me keq ndaj meje.Me vinte i pit tek shpija dhe nese nuk deshiroja te kem mardhenje me kapke me zor un nuk doja sepse i vinte era alkool dhe ishte i felliqur totalisht nga era dhe tymi i cigares.

Por prap e bente te veten…Nje dit me maltretui shum keq vetem se femija qante dhe smunda me ardh ne minut per ta kontrollu ndersa aj zotnija rrinte duke kqyr tv e un isha duke bo buken aty me maltretui shum me la shenja ne fytyr kur me telefonon vllau nga gurbeti ja leshoj kameren dhe e sheh fytyren time me shenja thot qfar ke niher nuk doja mi tregu por i shkoj menja menjeher tha a ta ka bo burri thash po.Ne at moment e ndali telefonin dhe e telefonoj burrin i tha per 5 min me ma dergu motren tek shpija ime dhe po ja the ndonje fjal a te qoj Zoti me e godit mos me dil perpara se kam me te lendu.Burri kishte deshir me u nda nga un menjeher me tha bonu gati e mora djalin me vete edhe shkova tek prinderit pa hi shum ne detaje pas 1 muaje e mar vesh se jam shtatezen prap.Dhe u detyrova me u rikthy tek burri ai mu dok se ka ndryshu sepse u sillte mire deri sa linda femijen e dyt vajzen dhe mbas lindjes ai filloj prap torturat e njejta as edhe 1% nuk kishte ndryshu.

Vellaun e vogel qe e kam ketu ne KS ai falet dhe eesht shum fetar me tha motra jem ndegjo pak kuran ndegjo ligjerata dhe Zoti ka me te ndihmu me dal nga keto probleme.Un i mora ato kshilla se qfar me tha duke ndegju ligjerata po ashtu lexojsha nga pak Kuran,fillova te falem nga pak dhe mas 2 vite vendosa me u mbulu per ta plotesu fen time se qysh na e ka caktu Allahu i madherishem.Gjate kesaj kohe sa lexojsha dhe u falsha me burrin skam pas prb te medhaja sepse dikur u bera e njejt me te qkado qe fliste sja mersha per te madhe deri sa u qetsojke.Por kur i thas burrit po du me u mbulu e kam vendos tha ne at moment qe ti me behesh sikur grat e Arabis sdu me ti pa syt ketu ne shpin time.Thash po un e kam vendos per hire te Allahut kisha pas deshir me mirkuptim me i zgjidh senet sepse un ndihem me mire me mbules.Tha un po te them se nese ti mbulohesh ke me dal nga shpija dhe kurr me ske me pas rastin me u kthy,un nuk du gru qe esht e mbulume se nuk jam ne arabi.

E telefonova Babin dhe Vellaun qe e kam ne KS thash bab nuk po me lejon me u mbulu vellau me ndegjoj se qfar thash tha ok tani po vi tek ti ne shtepi.Erdhi vellau foli shum qet me burrin tha mbulesa esht obligim Allahu e ka caktu ashtu edhe ti smundesh me ja nal.Nese motra te ka tradhetu a po ofendu a po diqka tjeter ma thuj menjeher se tash po e mar te shpija,po nese po don me u mbulu qe zemra ti ndihet me e qet te lutem mos bej ksi marrezira.Mu kthy burri ka un dhe me tha edhe njeher po te thom nese e ke vendos mu mbulu qitash me qet udh shko me vllaun tend as edhe ni diskutim nuk e du per ket pun.Vellau aty u be shum nervoz tha moter shko beni teshat gati un i bona teshat gati i mora dhe fmijet po kur mi pa qe i preka femijet tha un i gjall e ti fmin me i mar jo thash as un e gjall e ti femin jo ska me pas shanca un me jetu pa fmin e mij.Aty kcej vellau tha femit i takojn motres ndash me burra ndash me gjykat tha deri ateher kena me ja len gjykates ose burrat me kry ket pun po niher per niher kan me nejt ktu.

Edhe ashtu u vendos tash jemi ne pritje te gjyqit si ne Ks qe shkojn me vite e vite seancat,ma ka mundesu me i pa femijet saher qe un du edhe un po shkoj ka 4-5 her gjate javes po i mar po i shetit po dal po prap spo me knaqet zemra se po jam shum e merzitur kur spo i kam afer.Kisha pas deshir te me jepni keshilla te nderuar se si ti mar femijet me shpejt tek un. Zoti ju ruajt.

A Cara/

Per shtypnews / TANI

Mëngjesin e sotëm është realizuar arrestimi i personit të dyshuar

Mëngjesin e sotëm është realizuar arrestimi i personit të dyshuar për vrasjen e 33 vjeçarit, i cili u ekzekutua me një thikë të ngulur në zemër.

Policia e Durrësit bëri të mundur zbardhjen, identifikimin dhe kapjen e autorit.

Ai është Arbër Koti, është djali i ish-drejtorit të burgut të Durrësit, Astrit Kote.

Koti ishte shofer i një urbani që transportonte punonjës të një fasonerie në zonë.

“Në vijim të veprimeve u arrestua në flagrancë shtetasi A.K., 26 vjeç, banues në Durrës. Ky shtetas dyshohet se pas një konflikti të çastit për motive të dobëta, ka goditur me mjet prerës (thikë), shtetasin I.D., 33 vjeç, i cili si pasojë e plagëve të marra, ka ndërruar jetë në Spitalin Rajonal Durrës.” – njofton policia.

Materialet do t’i kalojnë Prokurorisë së Rrethit Gjyqësor Durrës për veprat penale “Vrasja me dashje” dhe “Mbajtja pa leje e armëve të ftohta”.

/A Cara /

Dielli 12 vjeçar nga Kosova detyron Suedinë ta përfshijë Kosovën në librat shkollor

Dielli, një djalë 12 vjeçar me prejardhje nga Kosova, që jeton në Suedi, ka vërejtur se në librat e tij shkollor mungon Kosova. Ai e ngriti zërin për këtë çështje, gjë kjo që detyroi shkollën të ndryshojë librat duke e përfshirë edhe Kosovën në to.

Këtë e bëri të ditur nëna e Diellit, Aurora Pirraku, e cila është politikane shqiptare e angazhuar në radhët e Partisë Socialdemokrate për Besim dhe Solidaritet (Soialdemokrater för tro oh solidaritet), në qytetin Västerås të Qarkut Västmanland në Suedi.

Ky është postimi i plotë i saj: 

Krenare si nene dhe si shtetase e Kosoves qe djali im Dielli 12 vjec vuri ne dukje faktin se ne librat e shkolles Kristiansborgsskolan Västerås të Suedis, nuk ishte Kosova.

Ai ngriti zerin dhe sot kjo shkolle sot i ndryshoj librat. Nje shkrepse i ve zjarrin pyllit dhe nje celes i Vogel hap Dyer te medha.

(Foto kur Dielli nisi klasen e pare)

Krenare si nene dhe si shtetase e Kosoves qe djali im Dielli 12 vjec vuri ne dukje faktin se ne librat e shkolles Kristiansborgsskolan Västerås të Suedis, nuk ishte Kosova.

Ai ngriti zerin dhe sot kjo shkolle sot i ndryshoj librat. Nje shkrepse i ve zjarrin pyllit dhe nje celes i Vogel hap Dyer te medha.

(Foto kur Dielli nisi klasen e pare)

E dinte se ishte prekur nga Covid-19, 55-vjeçari udhëton me autobusin e Tiranë-Kakavijë, e kapin grekët

Një ngjarje ne permasat e skandalit ka ndodhur mbrëmjen e sotme në autobusin e linjës Tiranë-Kakavijë. Shtetasi Gj Teska, 55-vjeç, i cili kishte kryer tamponin në një laborator privat, kishte rezultuar pozitiv me Covid-19.

Megjithëse e dinte se barte virusin Covid-19, i infektuari ka udhëtuar me dhjetëra pasagjerë të tjerë me autobusin e linjës Tiranë-Kakavijë.

Laboratori privat pas përgjigjes pozitive të pacientit me Covid-19, sipas protokollit ka njoftuar Insitutin e Shëndetit Publik në lidhje me rastin, në mënyrë që për këtë pacient të përsëritet tamponi dhe të merren masa me 55-vjeçarin.

Siç duket ISHP ka neglizhuar rastin dhe për pacientin nuk është marrë asnjë masë, ndërkohë që as policia e palës shqiptare në pikën kufitare të Kakavijës, nuk e ka evidentuar rastin e pacientit me Covid-19.

Shtetasi Gj Teska është ndalur në palën greke dhe menjëherë, është bërë transporti i tij me ambulancë, ndërkohë që me ndryshimet në kodin penal në vendin tonë rrezikon edhe burgun.

Sipas ligjit, çdo person që nuk zbaton urdhrat për karantinimin apo shkel rregullat dënohet me burgim nga 2 (dy) deri në 3 (tre) vjet. Ndërkohë që i infektuari rrezikon të dënohet, nga deri në 5 vite burg, për ‘përhapja me dashje e COVID-9’.

Artan Fuga: Grekët janë të dashur, miqësorë, të bukur dhe s’duhet t’i sulmojmë, ne jemi si minjtë e mbledhur rreth Lanës

Nisur këtej edhe sikur fare të mos cënohen interesat detare të Shqipërisë, fakti që vendi fqinj mik, Greqia e bukur, shteti i një kombi mik dhe mikpritës i shqiptarëve “rritet”, Shqipëria ka nevojë të reflektojë, të arsyetojë, të masë, të shqetësohet për mirë a keq, dhe jo të thotë “nuk ka problem”. “Rritja” e komshiut sigurisht është dobësimi yt, por pastaj tjetër është sesi krijohen aleancat dhe energjitë më pas. Unë nuk e di nëse politikanët tanë dhe sidomos qeveritarët e dinë teorinë e shkollës realiste të gjeopolitikës, të themeluar nga Lakostë. Nëse u duhet edhe teoritë e Aronit, Lakostës, etj., mund t’i qëmtojmë me kujdes! Por shkolla realiste e gjeopolitikës ka argumentuar se gjeografia është një një shkencë për të bërë luftë! Nuk ka nevojë të alarmohemi. Greqia dhe Shqipëria nuk kanë asnjë arsësye për t’u acaruar sepse janë shtete të dy popujve miq që jetojnë pranë e pranë prej shekujsh të tërë. Por, nëse Greqia do të “rritet”, sigurisht nuk është sepse Uliksi do të bëjë shëtitje me varkë nëpër detin Jon duke mos gjetur dot rrugën e kthimit në Itakë! Sigurisht që shteti fqinj ka interesa ekonomike, financiare, ushtarake, turistike, etj. Nga kjo pikëpamje ne e kemi për detyrë si shtet i Natos si vetë Greqia të dimë çfarë raporti i ri vendoset mes nesh dhe Greqisë në planin e strategjisë të mbrojtjes dhe të sigurimit të rrugëve të kalimit në detin Jon, me rëndësi mesdhetare dhe botërore. Kjo sigurisht nuk është vetëm çështja jonë sepse interesat e vendeve të Aleancës të Atlantikut të Veriut janë gjithashtu aktive dhe në lojë. Në fjalën e zotit kryeministër grek në Parlament pati edhe nota nostalgjie sepse deklarimi i tij sigurisht bën pjesë në një ëndërr kombëtare. Të gjithë popujt e Ballkanit, mirë a keq, me delir, a me realizëm, me miqësi, a me dhunë, ushqejnë të njejtën ëndërr të “rriten”. 

Por, nuk ka zbuluar kot psikanaliza që kalimi në realitet nis me censurimin e ëndërrave kur ato sidomos krijojnë neuroza të ndryshme. Edhe ne si popull në të kaluarën kemi ëndërrime të rritjes, ndofta jo në dete, por në tokë patjetër. Sepse ne e kemi harruar detin dhe nuk kemi aq lundërtarë që nga Teuta e këtej. Por, ëndërr rritjeje kemi pasur dhe kemi. Imagjinoj një grup deputetësh nga këta të komisionit të edukimit dhe medias që në këmbë ngrihen në Komision dhe njeri prej tyre deklaron: Njoftoni Kosovën, Maqedoninë e Veriut dhe Malin e Zi se ne do të “rritemi”! Sigurisht komshinjtë tanë grekë, italianë, kombe të zgjuar dhe me humor, do të mbanin barkun me dorë nga të qeshurat! Prandaj ajo “ëndërra e rritjes” e detyron politikën shqiptare të jetë e kujdeshme dhe ta analizojë mirë semantikën e retorikës politike, duke hequr dorë nga një lloj sigurie e shtirur sikur i ka të gjitha krizat e botës në dorë! Mos harrojmë se jemi një komb e shtet i vogël, mikroskopik në popullsi dhe territor, sado i lavdishëm dhe heroik në tradita! Ka vend që politika qeveritare të dijë edhe të vërtetat e mëdha që ka përpunuar Fridrih Ratzel i shkollës romantike gjermane të gjeopolitikës. Sado i përdorur keq që teoritë e tij kanë qenë. E them këtë sepse brenda konceptit të tij mbi shtetin si një sistem organicist, shteti i ngjan një peme që për t’u rritur lart i duhet që rrënjët të hapen sa më shumë horizontalisht. Pra nuk ka kuptim që sikurse është bërë këto ditë, çështja e “rritjes” të Greqisë mike të shihet në mënyrë abstrakte, numerikisht, jo 6 po 8, jo 8 po 12 milje!!! Ratzel thekson se çështja kufitare është një çështje që nuk lidhet thjesht me hapësirën sikur të kemi në hartë figura gjeometrike trekëndësha apo elipsoidë. Një majë mali shpesh vlen sa mijra metra në tokë fushë, një grykë vlen sa mijra kilometra, kujto Torviollin Termopilen, etj., në imagjinatën e popujve tanë, një ngushticë vlen sa mijra dallgë me shkumë deti, një minierë vlen sa pesë krahina. Pra, relievi dhe territori janë realitete konkrete dhe aspak thjesht figura gjeometrike. Prandaj, mbi gjithçka nuk duhet thënë “s’ka problem”, janë norma konventash ndërkombëtare sepse nuk janë gjeometri, janë gjeopolitikë. 

Nëse politika qeveritare nuk e kupton këtë do të bënte gabim! E në fund, sa keq më vjen që ne nuk shpallim dot programe rritjeje në det!!! Sepse suprina e detit te ne është bosh! Peshkimi, turizmi detar në anije, kërkimi i naftës, flota detare, transporti detar, janë braktisur ose asnjëherë menduar si projekte madhështore. Debatit për çështjen e hapësirave ujore me Greqinë, i është bashkuar edhe Artan Fuga. Ai i ka kërkuar politikës të ndërpresë menjëherë sulmet ndaj Greqisë. Ndër të tjera Fuga argumenton edhe situatën duke dhënë edhe një alternativë e cila sipas tij është zgjidhja e çështjes. “Menjëherë pas kryeministri grek bëri lajmërimin në Parlamentin e shtetit fqinj se Greqia do ta çojë hapësirën e vet ujore në 12 milje, te nisën debatet shpesh të hidhura, por edhe në formën e frazave goditëse të ndërsjella nga të cilat qytetari qendron i hutuar, i habitur, dhe nuk kupton asgjë! Ka edhe nga ata zemërgjerë, hyjnorë, ëngjëllorë që nuk mungojnë të shkruajnë në media duke u tallur me shqetësimin qytetar, për ta quajtur këtë thjesht një alarm i kotë, me qëllime politike ose për t’u evidentuar. Megjithatë problemi mbetet në rend të ditës dhe shumë serioz. Pikëpyetjet shumë të mëdha, kurioziteti po ashtu, shqetësimi atdhetar dhe pragmatik është për t’u përgëzuar. Sigurisht unë nuk jam asapk specialist i gjeopolitikës as i hartave dhe as edhe i teknologjive GPS, për të hyrë në detajet e çështjes apo në klauzolat e konventave ndërkombëtare. Megjithëse si cdo qenie racionale, homo sapiens, jam në gjendje t’i kuptoj edhe shpje gimet e specialistëve për konventat edhe hartat e paraqitura. Mirëpo, para se të jetë një çështje teknike, kemi një çështje politike mes dy vendeve, një çështje diplomatike dhe një çështje komunikimi ndërkombëtar. Imagjinoj në ëndërr sikur nga pesëdhjetë a gjashtëdhjetë deputetë nga ata të listave që janë në Kuvendin e Shqipërisë, të ngriheshin në këmbë dhe të duartorkisnin një fjalim patetik rreth sloganit : Shqipëria po rritet! Do t’u kisha hequr kapelen dhe do të kisha lënë lotë të më rridhnin në faqe. Dhe nëse Kosova, Maqedonia e Veriut, Italia, Greqia, do të dridheshin nga frika nga ato çaste solemne, ndonjeri nga deputetët do të sqaronte: Mos kini frikë fqinjë të dashur sepse Shqipëria do të rritet vertikalisht, pa u cënuar juve asnjë centimetër të territorit. Do të çpojë më thellë galeritë e minierave nëntokë si edhe do të lëshojë një sondë në galaktikat e ariut të murmë, për të vendosur në yjet e atjeshëm sonda observimi të hapësirës! Pasi u zgjova nga kjo ëndërr, mendova me një lloj simpatie për fjalimin e z. Kryeministër të vendit fqinj kur e pashë dhe dëgjova te shprehej solmenisht nën duartrokitjet e deputetëve të krahut të tij, se Greqia po rritet, dhe se kjo është realizimi i projekteve sikurse e kuptova të një lloj të kaluare që m’u duk sikur simbolizonte traditën! Një shtet dhe një komb që kërkon të rritet dhe të zmadhohet horizontalisht apo vertikalisht dëshmon që ka nevojë për këtë, një lloj lebensbraum, si edhe ka energji dhe forca për ta realizuar. Kombe të tilla nga energjia që kanë janë për t’u marrë shembull. Se çfarë lidhje ka kjo gjë pastaj me konfliktin Greqi – Turqi për platformat e naftës në det, me dobësimin e kontrollit të BE ndaj politikës të jashtme të Greqisë, me një lloj gjeopolitiuke ballkanike ku një sërë vendesh, si ne, kemi status inferior me Greqinë përsa i përket integrimit europian, me politikat e sotme amerikane, me krizën në Biellorusi dhe ndërmjetësimin e OSBE atje, apo me nuk e di se çfarë tjetër, duke vazhduar ta zemë me krizat e familjes mbretërore britanike, etj., kjo është tjetër gjë. Unë mendoj që politika jonë nuk ka asnjë arsye as se përse zemërohet me shtetin tonë të dashur fqinj të Jugut, por as edhe nuk ka përse deklaron se kjo “rritje” nuk prek Shqipërinë, interesat e saj, prandaj nuk ka përse të shqetësohemi. Sigurisht ka të drejtë të shqetësohet opinioni publik, shyqyr thuaj, ka të drejtë të shqetësohet opozita, ka të drejtë të shqetësohet Presidenti i republikës, madje edhe Gjykata Kushtetuese t’i ngrejë veshët përpjetë. Pa paragjykime, pa stereotipime, por me analiza, informacione dhe shqyrtime të hollësishme dhe shumë të matura. Ne nuk mund të themi, hajde flemë gjumë sepse interesat e Shqipërisë nuk preken!!! Nëse nuk ka një marrëveshje, nuk ka një sqarim të hollësishëm diplomatik sepse pritet të vijë ministri i jashtëm grek të sqarojë shtetin tonë, ku e dimë ne se ka apo nuk ka probleme për Shqipërinë? Edhe nuk dimë gjë, por edhe e dimë që nuk ka asnjë problem!!! Kjo është një kontradiktë e rëndësishme në arsyetimin llogjik. Greqia dhe Shqipëria janë dy shtete që nuk kanë asnjë arësye që të mos i zgjidhin në interes të përbashkët çështjet e tyre. Unë nuk dua të mendoj që ndryshimi drastik i ambasadores dhe i stafit të ambasadës të Shqipërisë në Athinë, si edhe kriza e emigrantëve në kufi, të mos kenë asnjë lidhje me “rritjen” e Greqisë. Por, gjithçka bën vaki në këto kohë të turbullta dhe të pista me Covid19 në botën që jetojmë! Kryeministri grek i kërkoi ministrit të vet të jashtëm që për vendimin e marrë për “rritjen” e Greqisë, të njoftojë shtetet fqinje si Italinë dhe Shqipërinë! Vendimmarrje krejt zeusiane! E fortë, e vendosur!!! Por, duhet të jemi të qartë dhe mos fshehim hënën pas gishtit! Nuk u konsultua njëherë me Italinë dhe Shqipërinë, por fillimisht deklaroi solemnisht “rritjen” e shtetit të vet, dhe pastaj me një lloj vendosmërie neglizhuese kërkoi të njoftoheshin fqinjët për vendimin e marrë! Pra, ai e di shumë mirë se çdo rritje, edhe nëse është në det dhe nuk prek territore të tjera, është një ndryshim raporti forcash midis një shteti dhe fqinjëve të tij. I madhi i gjeopolitikës në filozofi Rajmond Aron theksonte se pushteti nuk është një vlerë absolute, por një vlerë relative, pra ka kuptim sesa më i fuqishëm bëhesh ti me një veprim ose mosveprim në krahasim dhe mbi të tjerët me të cilët je në marrëdhënie.Nisur këtej edhe sikur fare të mos cënohen interesat detare të Shqipërisë, fakti që vendi fqinj mik, Greqia e bukur, shteti i një kombi mik dhe mikpritës i shqiptarëve “rritet”, Shqipëria ka nevojë të reflektojë, të arsyetojë, të masë, të shqetësohet për mirë a keq, dhe jo të thotë “nuk ka problem”. “Rritja” e komshiut sigurisht është dobësimi yt, por pastaj tjetër është sesi krijohen aleancat dhe energjitë më pas. 

 Unë nuk e di nëse politikanët tanë dhe sidomos qeveritarët e dinë teorinë e shkollës realiste të gjeopolitikës, të themeluar nga Lakostë. Nëse u duhet edhe teoritë e Aronit, Lakostës, etj., mund t’i qëmtojmë me kujdes! Por shkolla realiste e gjeopolitikës ka argumentuar se gjeografia është një një shkencë për të bërë luftë! Nuk ka nevojë të alarmohemi. Greqia dhe Shqipëria nuk kanë asnjë arsësye për t’u acaruar sepse janë shtete të dy popujve miq që jetojnë pranë e pranë prej shekujsh të tërë. Por, nëse Greqia do të “rritet”, sigurisht nuk është sepse Uliksi do të bëjë shëtitje me varkë nëpër detin Jon duke mos gjetur dot rrugën e kthimit në Itakë! Sigurisht që shteti fqinj ka interesa ekonomike, financiare, ushtarake, turistike, etj. Nga kjo pikëpamje ne e kemi për detyrë si shtet i Natos si vetë Greqia të dimë çfarë raporti i ri vendoset mes nesh dhe Greqisë në planin e strategjisë të mbrojtjes dhe të sigurimit të rrugëve të kalimit në detin Jon, me rëndësi mesdhetare dhe botërore. Kjo sigurisht nuk është vetëm çështja jonë sepse interesat e vendeve të Aleancës të Atlantikut të Veriut janë gjithashtu aktive dhe në lojë. Në fjalën e zotit kryeministër grek në Parlament pati edhe nota nostalgjie sepse deklarimi i tij sigurisht bën pjesë në një ëndërr kombëtare. Të gjithë popujt e Ballkanit, mirë a keq, me delir, a me realizëm, me miqësi, a me dhunë, ushqejnë të njejtën ëndërr të “rriten”. Por, nuk ka zbuluar kot psikanaliza që kalimi në realitet nis me censurimin e ëndërrave kur ato sidomos krijojnë neuroza të ndryshme. 

Edhe ne si popull në të kaluarën kemi ëndërrime të rritjes, ndofta jo në dete, por në tokë patjetër. Sepse ne e kemi harruar detin dhe nuk kemi aq lundërtarë që nga Teuta e këtej. Por, ëndërr rritjeje kemi pasur dhe kemi. Imagjinoj një grup deputetësh nga këta të komisionit të edukimit dhe medias që në këmbë ngrihen në Komision dhe njeri prej tyre deklaron: Njoftoni Kosovën, Maqedoninë e Veriut dhe Malin e Zi se ne do të “rritemi”! Sigurisht komshinjtë tanë grekë, italianë, kombe të zgjuar dhe me humor, do të mbanin barkun me dorë nga të qeshurat! Prandaj ajo “ëndërra e rritjes” e detyron politikën shqiptare të jetë e kujdeshme dhe ta analizojë mirë semantikën e retorikës politike, duke hequr dorë nga një lloj sigurie e shtirur sikur i ka të gjitha krizat e botës në dorë! Mos harrojmë se jemi një komb e shtet i vogël, mikroskopik në popullsi dhe territor, sado i lavdishëm dhe heroik në tradita! Ka vend që politika qeveritare të dijë edhe të vërtetat e mëdha që ka përpunuar Fridrih Ratzel i shkollës romantike gjermane të gjeopolitikës. Sado i përdorur keq që teoritë e tij kanë qenë. 

 E them këtë sepse brenda konceptit të tij mbi shtetin si një sistem organicist, shteti i ngjan një peme që për t’u rritur lart i duhet që rrënjët të hapen sa më shumë horizontalisht. Pra nuk ka kuptim që sikurse është bërë këto ditë, çështja e “rritjes” të Greqisë mike të shihet në mënyrë abstrakte, numerikisht, jo 6 po 8, jo 8 po 12 milje!!! Ratzel thekson se çështja kufitare është një çështje që nuk lidhet thjesht me hapësirën sikur të kemi në hartë figura gjeometrike trekëndësha apo elipsoidë. Një majë mali shpesh vlen sa mijra metra në tokë fushë, një grykë vlen sa mijra kilometra, kujto Torviollin Termopilen, etj., në imagjinatën e popujve tanë, një ngushticë vlen sa mijra dallgë me shkumë deti, një minierë vlen sa pesë krahina. Pra, relievi dhe territori janë realitete konkrete dhe aspak thjesht figura gjeometrike. Prandaj, mbi gjithçka nuk duhet thënë “s’ka problem”, janë norma konventash ndërkombëtare sepse nuk janë gjeometri, janë gjeopolitikë. Nëse politika qeveritare nuk e kupton këtë do të bënte gabim! E në fund, sa keq më vjen që ne nuk shpallim dot programe rritjeje në det!!! Sepse suprina e detit te ne është bosh! Peshkimi, turizmi detar në anije, kërkimi i naftës, flota detare, transporti detar, janë braktisur ose asnjëherë menduar si projekte madhështore. Ne rritemi në Lanë!!! Sepse ne nuk ja dimë vlerat territorit! Por kjo është një çështje që kërkon shqyrtime të tjera dhe që unë personalisht modestisht i kam paraqitur në botimin tim, nga Papirus, “Origjinat e Pushtetit, Pronës, Pasurisë në Shqipërinë pastotalitare” ku argumentoj që ne jo vetëm jemi shtyrë nga fqinjët dhe nga perandoritë në breg të deteve, gati sa nuk na kanë hedhur në det, në kënetë, por edhe atë rryp toke që na ka mbetur, ne e braktisim duke e lënë bosh, e mbledhur si minjtë rreth Lane. Por edhe kjo do biseda të gjate në netë dimri ku brenda ka zjarr në vatër dhe jashtë Covid”, thotë Fuga

Skandaloze/ Nxënëset me mbulesë islame po refuzohen të regjistrohen në shkolla

/A. Cara/

Këtë javë është afati për regjistrimin e nxënësve në shkolla të mesme në Kosovë. Megjithatë, edhe këtë vit, vajzat e komunitetit musliman që bartin sh

Këtë javë është afati për regjistrimin e nxënësve në shkolla të mesme në Kosovë. Megjithatë, edhe këtë vit, vajzat e komunitetit musliman që bartin shami, po diskriminohen dhe po u mohohet e drejta për të vijuar mësimin. Përmes një postimi në rrjetin social “Facebook” avokati i njohur, Arianit Koci shkruan se gjatë kësaj kohe ka kontaktuar me disa nxënëse, të cilat i janë ankuar se shkollat po refuzojnë të i regjistrojnë, nën arsyetimin se sipas udhëzimit administrativ të aprovuar nga MASHTI (Ministria e Arsimit Shkencës dhe Teknologjisë) nuk lejohet mësimnxënia në shkollë me shami në kokë.

Një shqetësim të tillë e ka ngritur edhe avokatja Migena Balla e cila shprehet se nuk mund tё konsiderohet i drejtё njё akt i tillё nёnligjor qё bie nё kundёrshtim me parimet themelore kushtetuese mbi tё drejtat e njeriut, lirisё sё praktikimit tё fesё nё publik, parime kёto qё sanksionohen nё Konventёn e tё Drejtave tё Njeriut tё cilёn edhe Kosova e ka ratifikuar dhe e ka pjesё tё legjislacionit tё vet.

Migena Balla, avokate

“Sapo u njoha me udhëzimin e MASHT tё Kosovёs, direkt vura re qё nё fillim, datёn e tij: 28.01.2014. Pra ky udhёzim paska 6 vjet qё ёshtё nё fuqi nё Kosovё dhe ende qenka nё fuqi? E habitshme. Pra institucionet pёrgjegjёse, organizatat nё mbrojtje tё tё drejtave tё njeriut, tё grave apo edhe institucionet apo organizatat fetare nuk kanё bёrё asgjё nё aspektin ligjor, pёr tё kundёrshtuar njё akt tё tillё nё shkelje tё plotё tё tё drejtave tё njeriut.

Sigurisht nuk mund tё konsiderohet i drejtё njё akt i tillё nёnligjor qё bie nё kundёrshtim me parimet themelore kushtetuese mbi tё drejtat e njeriut, lirisё sё praktikimit tё fesё nё publik, parime kёto qё sanksionohen nё Konventёn e tё Drejtave tё Njeriut tё cilёn edhe Kosova e ka ratifikuar dhe e ka pjesё tё legjislacionit tё vet.

Shqipёria ka qё nё vitin 2010 qё ka njё ligj kundёr diskriminimit dhe qё i jep tё drejtё vajzave muslimane qё respektojnё kёtё rregull fetar, tё kenё mundёsi tё marrin pjesё nё cdo hallkё tё institucioneve publike shtetёrore pёr arsim, punёsim etj, pa u paragjykuar apo diskriminuar.
Ёshtё absurde dhe primitive, aspak jo nё pёrputhje me aspiratat e vetё shtetit tё Kosovёs, i cili synon njohje nga shtete tё tjera, aderim nё organizma ndёrkombёtare e europiane, qё nё vitin 2020 akoma tё vihet nё diskutim a duhet njё vajzё qё vishet sipas rregullave tё njё feje tё caktuar, tё jetё apo jo nxёnёse e njё gjimnazi apo universiteti.”

Më tej Balla thekson se ky udhёzim jo vetёm duhet rrёzuar, por kritikon indiferentizmin e institucioneve përgjegjëse fetare dhe organizatave tё tjera për heshtjen dhe mosveprimin në lidhje me shfuqizimin e këtij Udhëzimi Administrativ.

“Arsyet pse duhet qё Kosova tё mos ketё njё kufizim tё tillё ligjor tё tё drejtave tё njeriut, janё jo vetёm ligjore po edhe humane e qytetare. Njё shtet i ri nё zemёr tё Europёs, nuk mund tё jetё ndёtuar mbi baza diskriminimi dhe shkeljesh tё tё drejtave themelore tё njeriut. Liria e praktikimit tё fesё nё publik dhe sidomos pjesmarrja e grave nё arsimin publik janё tё garantuara prej kohёsh nё Bashkimin Evropian dhe nё shumё shtete tё tjera jo anёtare tё BE.

Institucionet pёrgjegjёse fetare dhe organizata tё tjera duhet tё kishin pёrdorur me kohё mekanizmat ligjorё pёr tё shfuqizuar kёtё akt nёnligjor nё shkelje tё plotё tё vetё Kushtetutёs sё Kosovёs.
Nё njё realitet ku Kosova ka 3 deputete me veshje islame nё Parlament, njё shtet me shumicё muslimane tё konsiderueshme, tё ketё njё heshtje apo mosveprim tё tillё institucional e ligjor, nuk duket e arsyeshme.

Neni 3 pika 1.13 përcakton që ndalohet bartja e uniformës fetare në shkollë nga nxёnёsit. Por a ёshtё uniformё fetare veshja e grave muslimane? Pёrgjigjia ёshtё: Jo. Veshja e grave muslimane nuk ёshtё uniformё por ёshtё rregull obligim fetar qё ka tё bёjё me praktikimin e fesё nё publik. Uniforma ёshtё kod veshje e caktuar e njё institucioni apo organizate tё caktuar dhe jo e pёrkatёisё fetare. Veshja muslimane nuk ёshtё uniformё sikur uniformat e klerikёve apo hierarkisё fetare. Uniforma nuk lidhet me praktikimin e fesё nga individi por me pozitёn qё ky individ ka nё njё organizёm tё caktuar. Pra si mund njё qytetare e thjeshtё, tё mos marrё dot pjesё nё arsim tё mesёm apo tё lartё tё Kosovёs, vetёm pse veshja e saj, arbitrarisht dhe me nota islamofobie tё theksuar, nga injorantёt e MASHT, qenka konsideruar uniformё fetare kur nuk ёshtё uniformё?

Ku e mbёshtet arsyetimin e saj MASHT, qё nё njё nen ku ndalohet bartja e armёve apo konsumimi i drogёs nё shkollё, tё futet njё pikё qё ndalon bartjen e uniformёs fetare sic e quajnё ata, a ka llogjikё nё vendosjen e kёtyre rregullave apo thjeshtё diskriminohet e privohet nga tё drejta elementare njё vajzё muslimane si tё ishte kriminele apo drogaxhie vetёm pse praktikon nё publik tё drejtёn e ushtrimit tё fesё?”-shprehet për informim.al avokatja Migena Balla.

E pyetur nga informim.al si është e mundur, që në një shtet demokratik dhe me popullsi shumicë muslimane prej 98%, të adoptohet një dispozitë e tillë nënligjore diskriminuese, posaçërisht kur e drejta për manifestimin e fesë lidhet drejtpërdrejt me të drejtën për edukim ajo thekson se janë të shumtë faktorёt qё ndikojnё nё kёtё mundёsi.

“Muslimanёt kanё kohё qё janё nё krizё pёrfaqёsimi dhe kjo pёr shumё arsye qё nuk po i cekim kёtu. Por, duhet tё dimё qё secili prej nesh ёshtё pёrgjegjёs pёr kёtё. Nёse tё gjithё mendojmё se jemi tё pafuqishёm pёr tё ndryshuar njё realitet tё padrejtё dhe viktimizohemi gjithё kohёn vetёm duke u ankuar, nuk e kemi zgjidhur problemin. Lёvizja, veprimi, hulumtimi ligjor se cfarё mund tё bёjmё pёr tё zgjidhur njё problem tё caktuar, janё hapat e parё tё zgjidhjes.

Personalisht kam zgjedhur tё studjoj juridik me synimin pёr tu bёrё avokate, pikёrisht pasi kisha konstatuar se ne si muslimane me veshje islame, diskriminoheshim padrejtёsisht dhe na shkeleshin tё drejta themelore vetёm pёr njё copё leckё mё shumё qё kishim vendosur tё vishnim. Miratimi i ligjit kundёr diskriminimit nё 2010 i hapi rrugё drejtёsisё pёr ne, pavarёsisht implementimit tё tij nga institucione shtetёrore tё caktuara, ama thjeshtё ekzistenca e tij ёshtё njё armё ligjore pёr tё mbrojtur tё drejtat tona.

Muslimanёt e Kosovёs duhet patjetёr tё pёrdorim mekanizmat ligjorё tё ankimit dhe shpalljen e kёtij udhёzimi tё MASHT si antikushtetues, dhe nuk duhet tё heshtin apo mjaftohen me denoncime publike tё rasteve qё nuk pranohen nёpёr shkolla, por tё ndjekin cdo hap ligjor deri nё shfuqizimin e kёtij akti. Kjo nuk do shumё punё, sepse akti nёnligjor ёshtё haptaz nё kundёrshtim me Kushtetutёn, edhe sikur Kosova tё kishte vetёm 1% musliman e jo mё 98%. Njё e drejtё themelore e njeriut qё tё vihet nё zbatim nuk ka rёndёsi sa pёrqind e popullsisё e kёrkojnё atё, por thjeshtё 1 person ta kёrkojё, shteti ka detyrimin ta pёrmbushё. Por nёse ky kёrkim nuk ёshtё bёrё deri mё sot, nё rrugёn ligjore tё duhur tё ankimit, e cila pёrfundon nё Gjykatёn e Tё drejtave tё Njeriut nё Strasburg, atёherë ky diskriminim do tё vazhdojё tё jetё nё fuqi.”

I shqetësuar nga kjo padrejtësi që po u bëhet këtyre nxënëseve, është dhe aktivisti për të drejtat e njeriut, Gentian Serjani.

Gentjan Serjani, aktivist për të drejtat e njeriut

“Udhëzimi Adiministrativ nr. 6, 2014 i referohet nenit 22 të ligjit Nr. 04/L-032
PËR ARSIMIN PARAUNIVERSITAR NË REPUBLIKËN E KOSOVËS, ku përcaktohet se: Rregullat e shkollës i caktojnë të drejtat dhe detyrimet e nxënësve që nuk janë parashikuar në këtë ligj apo aktet nënligjore të nxjerra sipas tij, por ato janë të bazuara gjithmonë në legjislacionin në fuqi.

Referuar këtij udhëzimi shohim se: është në kundërshtim flagrant me Konventën Europiane të Drejtave të Njeriut, Kushtetutëm e Kosovës si dhe ligjin.

Pasi e drejta e besimit është e drejtë qe nuk derogohet në asnjë situatë dhe për asnjë arsye”, thekson ai.

Edison Balla, aktivist i shoqërisë civile në një prononcim për informim.al ka thënë se Udhëzimi Administrativ i Ministrisë së Arsimit Shkencës dhe Teknologjisë, është jo vetëm i padrejtë por edhe i paligjshëm.

Edison Balla, aktivist i shoqërisë civile

“Është i padrejtë sepse cënon liritë themelore të njeriut, siç është e drejta e shprehjes së divergjencave, pra dallimit mes njerëzve qoftë edhe nëpërmjet veshjes. Se të ndalosh vendosjen e shamisë, apo siç e konsideron akti administrativ “uniformë fetare” nuk është thjeshtë dhe vetëm ndalimi i një mënyre të caktuar veshje, por është më shumë se kaq privimi i së drejtës për t’u identifikuar sipas një mënyre fetare a tradicionale me të cilën ti dallohesh, përsa kohë veshja e identifikimi yt nuk bie në kundërshtim me moralin e përgjithshëm shoqëror. Dhe dihet botërisht që bartja e shamisë nuk cënon kurrsesi asnjë rregull shoqëror.

Është e trishtë në fakt që të diskutojmë akoma mbi këtë temë që është e vjetër dhe e gjithëpranuar po aq sa vetë njerëzimi. Vendet e lira e të demokratizuara e kanë pranuar prej kohësh këtë realitet, ndërsa fatkeqësisht Insitucioni më i lartë publik në rrafshin e Arsimit në Kosovë siç është MASHT-i vijon akoma t’i trembet këtij realiteti”, thotë për informim.al aktivisti Balla.

Pyetjes se a duhet të shfuqizohet ky udhëzim administrativ Edisoni shprehet se as që duhet diskutuar dhe që pret që të kërkohet ndjesë publike nga Ministri i MASHT pasi me këtë akt të paligjshëm preken mijëra familje dhe qytetarë të Kosovës.

“Unë në fakt pres që të kërkohet një ndjesë publike nga vetë Ministri i MASHT-it sepse mos harrojmë që me këtë akt të padrejtë e të paligjshëm janë prekur direkt e indirekt me mijëra familje e qytetarë të Kosovës.

Për të kaluar tek aspekti juridik. Ky akt administrativ është i paligjshëm sepse bie së pari në kundërshtim me “burimin” më të lartë juridik të Kosovës, që është Kushtetuta e saj e cila parashikon qartë si çdo kushtetutë tjetër demokratike se liritë dhe të drejtat themelore të qytetarëve mund të kufizohen vetëm me Ligji dhe për një interes publik.

Pra, ndalimi i regjistrimit në shkollat e mesme të vajzave që mbajnë shami po bëhet nëpërmjet një akti administrativ dhe jo me Ligj. Për ta kuptuar: Akti administrativ nuk ka fuqinë e ligjit sepse në hierarkinë ligjore është më poshtë se ligji, ndaj edhe kufizimi I të drejtave me anë të një akti administrativ është I paligjshëm.

Së dyti Kushtetuta kërkon që kufizimi i lirive dhe të drejtave të njeriut mund të bëhet për një interes publik. Pyetja është: kush është interesi publik në këtë mes. Nuk ka e nuk mund të ketë një të tillë në këtë situatë.
Gjithashtu ky akt administrativ i MASHT bie në kundërshtim me “Konventën Evropiane të të Drejtave të Njeriut” ratifikuese e së cilës është edhe Kosova.

Kjo konventë ka parashikuar një nivel të garantimit të lirive të njeriut dhe nuk i lejon shtetet palë që të bien poshtë kësaj “dyshemeje” ku bën pjesë edhe e drejta e vendosjes së shamisë pdyshim. Madje për këtë rast kemi edhe një çështje të GJEDNJ-së (Gjykata Evropiane e të Drejtave të Njeriut) që shërben tashmë edhe si precedent i detyrueshëm për shtetet antare. Bëhet fjalë për çështjen e një studentje turke kundër shtetit turk pikërisht për të drejtë e bartjes së shamisë në shkolla, dhe kjo Gjykatë ka vendosur përfundimisht se mbajtja e shamisë është një e drejtë themelore dhe si e tillë nuk mund të ndalohet e kufizohet nga shtetit.

Për këto e shumë argumente të tjera ky udhëzim është i paligjshëm e duhet shfuqizuar menjëherë”, përfundon Balla.

Lejimi i mbajtjes së shamisë për femrat e besimit mysliman në shkollat fillore dhe të mesme është rikthyer si një temë diskutimesh në Kosovë.
Debatet kanë nisur që para gjashtë viteve, kur fillimisht ishte vërejtur një numër i nxënëseve që kishin vendosur shaminë, teksa ishin ende duke vijuar shkollimin e ulët apo të mesëm, dhe më pas ishte Ministria e Arsimit që kishte lëshuar një udhëzim administrativ që ndalonte bartjen e shamisë në shkollat fillore dhe të mesme